معرفی، آموزش و بررسی بازی کارتی کواجو (Cuajo)

این صفحه بر اساس اطلاعاتی از کریسانتا روئیس گردآوری، و به لطف آنجلا رویز و آدام کورتنی به نویسندگان ما منتقل شده‌اند.

معرفی بازی

کواجو یک بازی از خانواده رامی‌ بوده که در فیلیپین از محبوبیت خاصی برخوردار است. اگرچه در کواجو از کارت‌های اسپانیایی استفاده‌ می‌شود، اما این بازی نشانه‌هایی مبنی از آسیایی بودن را در خود نشان داده‌ است. رابطه احتمالی کواجو و ورق‌های چینی در زیر مورد بحث قرار گرفته‌ است. با بیو کازینو همراه باشید تا با این بازی بیشتر آشنا شوید.

بازیکنان و کارت‌ها

کواجو معمولاً توسط 4 بازیکن انجام می‌شود. بازیکنانی که در مقابل یکدیگر می ‌نشینند اعضای یک تیم را تشکیل می‌دهند.

در این بازی از بسته‌ مخصوص 112 کارتی اسپانیایی استفاده‌ شده‌ است. خال‌ها فنجان، سکه، شمشیر و باتوم هستند. هر خال شامل هفت کارت مختلف است: آس، 3، 4، 5، سرباز، اسب، شاه. چهار نسخه مشابه از هر کارت وجود دارد، بنابراین در مجموع 28 کارت از هر خال در بازی وجود دارد.

بسته‌های این بازی توسط شرکت اسپانیایی کارت بازی فورنیر (Fournier) ساخته‌ شده‌ و تحت عنوان کواجو فیلیپینو (Cuajo Filipino) به فروش می‌رسند.

هدف انجام بازی

هدف این است که تمام کارت‌های دست خود را به ترکیبات معتبری تبدیل کنید (ادغام). چهار نوع ترکیب در بازی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها بهره‌ ببرید:

1. مجموعه‌ای از سه یا چهار کارت از یک رتبه در خال‌های مختلف. (ست یا مجموعه)
2. دنباله‌ای از 3 کارت، شامل 3-4-5، یا سرباز اسب شاه از یک خال. توجه داشته باشید که این‌ها تنها توالی‌های ممکن هستند. آس را نمی‌توان در ساخت چنین دنباله‌ای استفاده کرد. (دنباله)
3. مجموعه‌ای از چهار کارت یکسان که با عنوان سکرت شناخته می‌شود. (سکرت به معنای راز)
4. یک شاه به خودی خود یک ترکیب معتبر است؛ اگرچه می‌تواند به عنوان بخشی از یک مجموعه، دنباله یا سکرت استفاده شود. این بدین معناست که شما می‌توانید هر تعداد شاه از هر خالی را در دست آخر خود در اختیار داشته باشید.

تقسیم کارت

تقسیم کارت و بازی خلاف جهت عقربه‌های ساعت است. هر بازیکنی می‌تواند در ابتدا تقسیم کارت را انجام دهد. پس از آن، برنده هر دست دست بعدی را تقسیم می‌کند. دیلر کارت‌ها را بر می‌زند. بازیکن سمت چپ دیلر آن‌ها را کات می‌کند. کارت‌ها به این صورت تقسیم می‌شوند: یک دسته 5 کارتی به هر یک از بازیکنان، 6 کارت به دیلر، و سپس دو دست 5 کارتی دیگر به تمامی بازیکنان. بنابراین دیلر 16 کارت و سه بازیکن دیگر هر کدام 15 کارت خواهند داشت.

کارت بعدی رو به بالا بر روی میز قرار می‌گیرد. به این کارت سوئی (sowee) می‌گویند. این کارت در بازی استفاده نمی‌شود اما بر روی امتیاز دهی تاثیر می‌گذارد. کارت‌های باقیمانده به صورت رو به پایین بر روی میز قرار می‌گیرند تا یک سهام (استوک) را تشکیل دهند. آن‌ها در بالای سوئی اما در زاویه قائم با آن قرار می‌گیرند؛ بدین ترتیب ارزش کارت سوئی در تمام طول بازی بازی قابل مشاهده خواهد بود.

نحوه انجام بازی

دیلر با دور انداختن یک کارت ناخواسته (به جز شاه) در کنار سهام، بازی را آغاز می‌کند. بدین ترتیب دیلر هم مانند سایر بازیکنان 15 کارت خواهد داشت. این شروع انباشت دور ریز (کارت‌های سوخته‌ – Discard Pile) است.

نوبت بازی به سمت راست می چرخد. در نوبت خود شما باید یا کارت رو به پایین بالای استوک، یا کارت دورریز بازیکن قبلی را برداشته و به دست خود اضافه کنید. سپس هر کارتی به جز شاه را از روی دست خود به صورت روبه بالا در بالای انباشت دورریز قرار دهید.

سکرت

اگر توانستید ۴ نسخه مشابه از یک کارت را در دست خود جمع آوری کنید، می‌توانید در نوبت خود و پیش از دور انداختن آن‌ها را روبروی خود بر روی میز قرار دهید. این مجموعه چهار کارتی به عنوان سکرت شناخته می‌شود. دلیل این نامگذاری این است که سایر بازیکنان از هویت این مجموعه کارت که در انحصار شماست اطلاعی ندارند. برای افشای سکرت باید مبلغ ۵۰ سنت از طرف رقیب به شما پرداخت شود. هم تیمی شما نه مبلغی پرداخت کرده و نه وجهی دریافت می‌کند. کارت‌های تشکیل دهنده‌ سکرت که بابت آن پول به شما پرداخت شده‌ است نمی‌توانند در ادامه بازی دور انداخته‌ شده‌ یا اینکه به عنوان بخشی از یک ترکیب دیگر استفاده‌ شوند.

سه کارت مشابه با سوئی نیز می‌توانند یک سکرت تشکیل دهند. برای دریافت وجه پرداختی، این سه کارت را به همراه هر کارت چهارم دلخواه به صورت رو به پایین در مقابل خود قرار دهید. در صورتی که قصد دارید در ادامه دست را برنده شوید این کارت چهارم باید در ترکیب معتبری گنجانده شود. با این حال به دلیل این که این کارت بخشی از سکرت را تشکیل داده‌ است شما نمی‌توانید آن را تا پایان بازی دور انداخته‌ یا دوباره به آن نگاه کنید. از آنجایی که کارت شاه را نمی‌توان به هیچ وجه دور انداخت، زمانی که سکرت سوئی را در اختیار دارید، شاه انتخاب خوبی برای کارت چهارم است.

پوررو (Purro)

هدف از این بازی این است که ۱۶ کارت خود را به ترکیبات معتبری تبدیل کنید. این ترکیب‌ها باید از یکدیگر جدا باشند. هر کارت فقط در یکی از ترکیب‌های موجود در دست آخر شما قابل استفاده است. از آنجایی که دست شما معمولاً از ۱۵ کارت تشکیل شده‌ است، برای تکمیل آن باید کارت شانزدهم را به دست آورید. شما می‌توانید این کارت را از استوک، انباشت دور ریز، یا یک بازیکن دیگر دریافت کنید. روند انجام این کار در ادامه شرح داده‌ شده‌ است.

هنگامیکه در پایان به موقعیتی می‌رسید که فقط به یک کارت برای تکمیل دست خود نیاز دارید، باید بلافاصله پس از دور انداختن کارت پوررو را اعلام کنید. همچنین می‌توانید با قرار دادن‌ یک شاه از دست خود به صورت رو به بالا بر روی میز یادآوری کنید که تنها به یک کارت دیگر نیاز دارید؛ در عین حال می‌توانید نشانگرهای دیگری مانند یک سکه را در مقابل خود قرار دهید.

از این زمان به بعد، بازیکنی که کارتی از سهام می‌کشد باید آن را به دیگر افراد نشان دهد. اگر دست اعلام کننده‌ پوررو کامل شد، وی می تواند با گفتن‌ واژه “تایم (زمان)” مدعی برد شود. پس از گفتن‌ پوررو شما می‌توانید در نوبت خود با کشیدن‌ کارت مورد نیازتان از استوک یا برداشتن‌ کارتی که بازیکن سمت چپ دور انداخته‌ است برنده شوید. برای اعتبارسنجی برد، دست برنده باید در معرض دید تمامی بازیکنان قرار بگیرد.

توجه داشته باشید که اگر بازیکنی غیر از بازیکن سمت چپ شما کارت موردنیازتان را دور انداخته‌ باشد، شما مجاز به گرفتن‌ آن نخواهید بود؛ دلیل این امر این است که نوبت بازی پس از وی در اختیار شما نیست. حتی اگر بازیکن بعدی به نوبه خود این کارت دور ریز را بردارد، شما مجاز به برداشتن‌ آن نخواهید بود؛ زیرا تنها زمانی می‌توانید با گرفتن‌ کارتی از استوک برنده شوید که نوبت شما نباشد.

فرض کنید چند نفر پررو را اعلام کرده‌ و کارت کشیده‌ شده‌ بیش از یک دست را تکمیل می‌کند. اگر این کارت دست بازیکنی که آن را کشیده‌ است کامل کند، این بازیکن برنده خواهد بود. در غیر این صورت برنده بازیکنیست که در خلاف جهت عقربه‌های ساعت دستش را کامل می‌کند؛ در واقع بازیکنی که پس از وی نوبتش زودتر خواهد رسید.

ممکن است بعد از گفتن‌ پررو در نوبت خود کارت شاه را بکشید. این کارت دست شما را کامل نمی‌کند. در این صورت باید کارت دیگری را دور بیندازید. بدین ترتیب اگر دیگر نمی‌توانید دست خود را با یک کارت تکمیل کنید باید عدم پررو را اعلام کنید. برای این منظور باید شاه یا نشانه‌ای که بر روی میز قرار داده‌اید را پس بگیرید. اگر هیچ بازیکن دیگری پررو نباشد دیگر بازیکنان ملزم به نشان دادن‌ کارت‌های کشیده‌ شده‌ خود نیستند.

این روند تا زمانی که شخص دیگری پررو را اعلام کند به همین ترتیب ادامه خواهد یافت. با این حال شما باید در دو نوبت بعدی خود، پس از اعلام عدم پررو ، کارتی را که می‌کشید به سایر بازیکنان نشان دهید. شما در این دو نوبت اجازه ندارید پررو را اعلام کرده و یا برنده شوید. در ادامه در نوبت سوم خود می‌توانید به صورت عادی بازی را دنبال کنید؛ بدین معنی که دیگر لازم نیست کارتی را که می‌کشید به دیگر بازیکنان نشان دهید. علاوه بر این از این نوبت به بعد می‌توانید بار دیگر پرو را اعلام کنید.

با توجه به وجود تعداد زیادی کارت در بازی، بسیار نادر است که استوک پیش از اینکه کسی برنده شود پایان یابد. با این حال اگر چنین اتفاقی افتاد دست مساوی محسوب شده‌ و هیچ پرداختی وجود نخواهد داشت (به جز پرداخت هایی که پیش از این برای سکرت انجام شده‌ است). در صورت وقوع چنین روندی همان بازیکنان تقسیم کارت مجدد را انجام می‌دهد.

پایان بازی و امتیازدهی

در تمامی موارد، پرداخت توسط رقبا به برنده صورت خواهد گرفت. برنده فردیست که موفق به جمع آوری ۱۶ کارت به صورت ترکیبات معتبر شده است. هم تیمی برنده نه وجهی پرداخت کرده و نه وجهی دریافت می‌کند.

مقدار پرداخت تا حدی بر اساس کارت‌های شاهی تعیین می‌شود که برنده در اختیار دارد. ارزش هر شاه به صورت زیر است:

• ۵۰ سنت برای هر شاه سکه
• بیست سنت برای دیگر کارت‌های شاه

کارت‌ نهایی که با آن دست را برنده میشوید بونیت (bounit) نام دارند. اگر خودتان این کارت را از استوک کشیده باشید، 1.10 دلار علاوه بر ارزش کارت‌های شاه توسط هر رقیب به شما پرداخت خواهد شد.

اگر با اعلام بونیت از بازیکن دیگری در حین کشیدن کارت توسط وی برنده شوید، یا اگر بونیت خود را از انباشت دورریز بگیرید، برای برنده شدن 1.10 دلار به صورت کامل علاوه بر کارت‌های شاه، باید این دو شرط را برآورده کنید.

• شما باید دو کارت در “همراهی” با بونیت داشته باشید.
• شما باید کارتی مشابه با کارت سوئی به اضافه دو کارت “همران” با آن داشته باشید.

برای “همراه” بودن با آس، به دو آس دیگر با خال‌های مختلف (متفاوت از یکدیگر و آس اول) نیاز دارید. و برای “همراهی” با هر کارت دیگر به دو کارت از همان خال که تشکیل دهنده ران (Run) هستندنیاز دارید. برای مثال برای همراهی با یک سرباز فنجان، به یک اسب و یک شاه فنجان نیاز دارید.

برای برآورده کردن این شرایط، کارت‌هایی که با بونیت و سوئی شما همراه هستند لازم نیست در همان ترکیب همراه با آن استفاده شوند. به عنوان مثال اگر دست شما به صورت

سکه: سرباز 1 3 4 5 ; فنجان: سرباز 1 3 4; شمشیر: سرباز 3 5; باتوم: 1 4 5 شاه

بوده و سوئی 4 سکه باشد، شما باید 3 و 5 سکه را با سوئی “همراه” کنید؛ حتی اگر برای برنده شدن این دست، کارت‌ها باید به صورت یک ست سه تایی، یک ست چهار تایی و یک ست پنج تایی باشند، و نه یک ران سکه.

اگر نمی‌توانید شرایط را توسط دست برنده خود برآورده کنید، می‌توانید تا 15 کارت اضافی را از بالای سهام کشیده و به دنبال کارت‌های مورد نیاز خود باشید. این کارت‌های اضافی از سهام لازم نیست در ترکیب قرار بگیرند؛ آن‌ها فقط برای کمک به برآورد کردن این دو شرط استفاده می‌شوند. اگر این هدف را برآورد کنند، شما 1.10 دلار به اضافه ارزش کارت‌های شاه موجود در دستتان را دریافت خواهید کرد. کارت‌های شاهی که در میان 15 کارت اضافی از استوک گرفته شده باشند به شما حق پرداخت اضافی را نمی‌دهند.

اگر با کشیدن 15 کارت از سهام، باز هم نتوانستید دو شرط لازم را برآورده کنید، پرداخت شما به شرح زیر کاهش می‌یابد:

• اگر فقط شرط 1 را برآورده کنید: یعنی دو کارت را برای همراهی با بونیت خود داشته، اما سوئی را از دست داده باشید؛ یا این که دو کارت برای همراهی با سوئی نداشته باشید، فقط 60 سنت به اضافه ارزش کارت‌های شاه توسط هر رقیب به شما پرداخت می‌شود.
• اگر فقط شرط 2 را برآورده کنید: یعنی سوئی و دو کارت همراه با آن را داشته باشید، اما دو کارت لازم برای همراهی با بونیت را نداشته باشید، تنها 70 سنت به اضافه ارزش کارت‌های شاه توسط هر رقیب به شما پرداخت می‌شود.
• اگر هیچ یک از شروط لازم را برآورده نکنید، تنها 20 سنت به اضافه ارزش کارت‌های شاه توسط هر رقیب به شما پرداخت می‌شود.

یک دست برنده که شامل هیچ کارت شاهی نباشد، یا فقط یک شاه داشته باشد که در ران همراه با اسب و سرباز استفاده شده است، با عنوان “پوربیس-porbis” شناخته می‌شود. برای برنده شدن با یک دست پوربیس، صرف نظر از اینکه کارت برنده را بکشید یا آن را از بازیکن دیگری مطالبه کنید، و صرف نظر از سوئی، بونیت و کارت‌هایی که همراه آن‌هاست، به شما 3 دلار پرداخت می‌شود. از آنجایی که دور انداختن کارت‌های شاه غیرمجاز است، دست‌های پوربیس نسبتاً نادر هستند.

نکاتی در مورد ریشه شناسی کواجو و روابط آن با دیگر بازی‌ها

آنتونی اسمیت برای اولین بار در طی برخی از مکاتبات خود، ارتباط احتمالی کواجو با کارت‌های شطرنج چینی را مشاهده کرد. سی تی دوبری (C.T.Dobree) در کتاب بازی‌های قمار مالایا، کوا اوه (Kua Oh) را به عنوان یکی از بازی‌هایی که با بسته 112 ورقی چهار رنگ شطرنج انجام می‌شود، فهرست کرده است. به گفته آنتونی اسمیت عنوان کواجو ممکن است برگرفته از همین مورد باشد.

قواعد کوآجو که در بالا ارائه شد، از این نظریه پشتیبانی می‌کنند. متأسفانه، کتاب دوبری شامل قوانین کوا اوه نمی‌شوند؛ با این حال قوانین نسخه‌ای از بازی رامی که با چهار کارت شطرنج انجام می‌شود را می‌توانید در پیوندی در همین سایت تحت عنوان سی سه پای (Si Se Pai) بررسی کنید. شباهت‌های بسیاری بین کواجو و سی سه پای وجود دارد. آس در کواجو با سرباز مطابقت دارد. 3-4-5 گروه زمینه یعنی اسب-توپ جنگی-رخ هستند. کارت‌های تصویر در کواجو مشابه با گروه فرماندهی یعنی فیل-ارابه-ژنرال هستند. شاه با ژنرال مطابقت دارد. لازم به ذکر است که در هر دو بازی کارت‌ها می‌توانند به خودی خود ادغام شود. چهار خال موجود در کواجو با چهار رنگ کارت‌های شطرنج مطابقت دارند.

بنابراین کاملاً محتمل به نظر می‌رسد که کواجو اقتباسی مستقیم از بازی‌ای باشد که در گذشته با کارت‌های شطرنج رواج داشته است (احتمالاً کوا اوه دوبری). در ادامه کارت‌های چینی با کارت‌های مناسبی از بسته اسپانیایی جایگزین شده‌اند.

آنتونی اسمیت همچنین اشاره کرده است که حروف چینی ارائه شده توسط دوبری برای کوا اوه،  看湖هستند. در زبان ماندارین این لغات با تلفظ “کان هو” خوانده می‌شوند. این تلفظ به شدت یادآور کانهو (Kanhoo) است. کانهو نام یک بازی رامی چینیست که توسط دبلیو اچ ویلکینسون (W.H.Wilkinson) در سال 1891 در غرب رایج شد. نام 看湖 در چین احتمالاً برای اشاره به چندین بازی مختلف رامی کاربرد داشته است؛ همانطور که کلمه انگلیسی رامی (rummy) به نسخه‌های مختلف اما مرتبط بازی رامی اشاره دارد.

به نقل از تیری دپولیس

“من در تحقیقات خود به دو مرجع جالب برخوردم”:

مانوئل، ای. آرسنیو/ عناصر چینی در زبان تاگالوگ/ مانیلا/ انتشارات فیلیپینیا/ 1948

“کواهو (Kuwaho)”
کوا: دیدن – او (ذره‌ای که پایان بازی را بیان می‌کند) – یک بازی ورق چینی برای چهار بازیکن
ماگکوواهو (برای انجام بازی) – ماگپاکوواهو (برای انجام بازی تحت مدیریت) – ماگکوکوواهو (بازیکن)

یاپ/ گلوریا چان/ اقتباس چینی هوکین در تاگالوگ/ کانبرا: دانشگاه ملی استرالیا/ 1980

“کواهو”
نوعی بازی قمار با استفاده از ورق – کوا در واقع برگرفته از واژه ماندرین کان به معنای نگاه کردن است – توضیح o کمی‌دشوارتر است. به نظر می‌رسد کواهو یک بازی با منشاء هوکینی باشد که چندان il دور از انتظار نیست.

کوا اوه دوبری بدون شک همین بازی است! با این حال حروف چینی ارائه شده توسط او با حروف ویلکینسون یکسان نیست. اخیرا با نوشته‌ای از ویلکینسون رو به رو شده‌ایم که برای شرکت فروش ماهجونگ در سال 1925 چاپ شده است. در این یادداشت ویلکینسون در تلاش است که ثابت کند “ماهجونگ” هیچ ارتباطی با عنوانی چین ندارد و بنابراین “قابل ثبت” است. او در این میان از “کان هو” صحبت به میان آورده و به این حروف چینی اشاره می‌کند: کان (دیدن، مراقب بودن) + هو (دیگ یا پات، کوزه شراب) (看壺). او معنی این واژه را به صورت “مراقب پات باش” بیان کرده است. کوا هو همچنین در کاپاپانگان، زبان رایج در استان پامپانگای فیلیپین، استفاده می‌شود.