معرفی، آموزش و بررسی بازی کارتی فیلیکائو (Filicău)

معرفی

فیلیکائو یک بازی رومانیایی ۴ نفره است که به صورت تیمی انجام می‌شود. در این بازی از بسته ۳۲ کارته آلمانی “ویلیام تل” استفاده می‌‌شود. احتمالاً بازی از ترانسیلوانیا، که در گذشته به امپراتوری اتریش-مجارستان (هابسبورگ) تعلق داشت، سرچشمه گرفته است. نسخه‌ای از این بازی در مجارستان، در دشت بزرگ (آلفولد) در جنوب شرقی دارای محبوبیت است. در این منطقه بازی با عنوان فیلکو (Filkó) شناخته شده است. فیلیکائو همچنین در صربستان نیز دارای محبوبیت است. در مجارستان نیز نسخه‌هایی از این بازی برای ۵ یا ۶ بازیکن وجود دارد.

واژه رومانیایی فیلیکائو یا فلاکائو (Filicău یا Flăcău) که بیشتر در مناطق روستایی استفاده می‌‌شود، به معنای پسر نوجوان مجرد است. چهار خال ثابت حاضر در بازی با ترتیب معمول شاپکوپف رتبه بندی می‌شوند. بلوط > برگ > دل > زنگ. مانند اکثر بازی‌های شاپکوپوف، فیلیکائو یک بازی تریک است که در آن آس و ۱۰ با ارزش‌ترین کارت‌ها هستند. هدف بازی تبدیل شدن و باقی ماندن به تیم “ارباب” با گرفتن بیشترین کارت آس‌ و ده‌ است. در این وضعیت به تیم بازنده در اصطلاح “بردگان” گفته می‌شود.

همراه بیو کازینو باشید تا درباره این بازی اطلاعات بیشتری کسب کنید.

بازیکنان و کارت‌ها

چهار بازیکن در بازی به صورت دو تیم ثابت حضور پیدا می‌کنند. هر بازیکن در مقابل هم‌تیمی خود می‌نشیند. تقسیم کارت و بازی خلاف جهت عقربه‌های ساعت است.

از بسته ۳۲ کارتی ویلیام تل در بازی استفاده می‌شود. در این بسته، آس‌ها فصول سال را به تصویر کشیده و دارای نمادهای خال چرخان هستند. پادشاهان اسب سواری می‌کنند. اوور و آندر با جایگاه نماد خال متمایز می‌شوند (در سمت چپ بالای کارت یا پایین). توجه داشته باشید که در رومانی، کارت‌های آندر اغلب با عنوان دویار “Doiar” به معنای “دوها” شناخته می‌‌شوند. به این دلیل که در برخی از بازی‌های دیگر (اما نه این بازی) ارزش ۲ امتیازی دارد. به دلایل مشابه اوور نیز گاهی اوقات با عنوان تریر (۳) و شاه نیز با عنوان پاترار (۴) شناخته می‌شوند.

هر چهار کارت اوور همواره متعلق به خال حکم هستند و نه خال‌های چاپ شده بر روی آن‌ها. رتبه‌بندی کارت‌ها از بالا به پایین به صورت زیر است:

• در حکم: اوور بلوط، اوور برگ، اوور دل، اوور زنگ، آس، ده، شاه، آندر، نه، هشت، هفت.
• در خال‌های غیر حکم: آس، ده، شاه، آندر، نه، هشت، هفت.

به عنوان مثال، اگر برگ‌ حکم باشد، رتبه بندی خال از بالا به پایین به صورت زیر است.

خال دل نیز از بالا به پایین به صورت زیر رتبه‌بندی می‌شود.

هر آس و هر ده برای تیمی که آن‌ها را در تریک‌های خود به دست آورده باشد ۱ امتیاز به همراه خواهد داشت. نتیجه بستگی به این دارد که هر تیم در پایان بازی چه تعداد از این ۸ امتیاز را در اختیار داشته باشد. کارت‌های دیگر هیچ امتیازی ندارند.

آماده سازی و تقسیم کارت

اگر تیم‌های ثابتی به نجام بازی بپردازند، می‌توانند وضعیت ارباب و برده خود را حفظ کنند. در غیر این صورت دو تیم در وضعیتی یکسان بازی را شروع می‌کنند.

اگر تیم‌ها در وضعیت یکسان بازی را شروع کنند، اولین دیلر را می‌توان با هر روش تصادفی مناسبی انتخاب کرد. اگر برده در بن دو تیم وجود داشته باشد، در ابتدا یکی از اعضای این تیم تقسیم کارت را انجام خواهد داد.

در دست‌های بعدی، اگر ارباب‌ و برده‌ وجود داشته باشند، یکی از اعضای تیم برده تقسیم کارت می‌‌کند. این فرد یا همان بازیکنی است که دست قبلی را تقسیم کرده یا بازیکن سمت راست دیلر قبلی. اگر تیم‌ها مساوی باشند، دیلر جدید بازیکن سمت راست دیلر قبلی خواهد بود.

دیلر کارت‌ها را بر زده و برای کات به رقیب سمت چپ خود ارائه می‌دهد. اگر تیم ارباب وجود داشته باشد، می‌توانند به صورت تیمی تصمیم بگیرند که بازیکن سمت راست دیلر کارت‌ها را کات کند یا خیر. در ادامه دیلر تمام کارت‌ها را یکی یکی و به صورت رو به پایین در خلاف جهت عقربه‌های ساعت تقسیم می‌کند؛ به نحوی که در نهایت هر بازیکن یک دست متشکل از ۸ کارت داشته باشد.

دیلر ۸ کارت خود را به صورت دسته‌ای برداشته و کارت پایین دسته (یعنی اولین کارتی که به دیلر داده شده است) را به سایر بازیکنان نشان می‌دهد. اگر این کارت یک اوور نباشد، خال آن تعیین کننده حکم دست است. اگر اوور باشد، کارت بعدی نشان داده می‌شود. این روند تا زمانی تکرار می‌شود که کارتی که اوور نیست رو شده و خال آن تبدیل به حکم شود.

حال تمامی بازیکنان کارت‌های خود را برداشته و به آن‌ها نگاه می‌کنند.

بازی

بازیکن سمت راست دیلر هر کارتی را که تمایل دارد به اولین تریک هدایت می‌کند. هر یک از بازیکنان دیگر به نوبه خود یک کارت بازی می‌کند. بازیکنان باید از خال بازی شده‌ پیروی کنند؛ بدین معنی که کارتی از همان خالی که هدایت شده‌ است بازی کنند. اوور برای این منظور متعلق به خال حکم محسوب می‌شود، نه خال چاپ شده‌ بر روی آن. بازیکنی که هیچ کارتی از خال هدایت شده‌ ندارد، در صورت داشتن‌ حکم، باید یک حکم بازی کند. بازیکنی که هیچ کارتی از خال هدایت شده‌ و هیچ حکمی ندارد، می‌‌تواند هر کارتی را که تمایل دارد بازی کند. جدای از این محدودیت‌ها، هیچ الزامی برای شکست دادن‌ کارت‌هایی که پیش از این بازی شده‌‌اند وجود ندارد.

هر تریک توسط بالاترین حکم موجود در آن برنده‌ می‌شود؛ یا اگر فاقد حکم باشد، با بالاترین کارت از خال هدایت شده‌ برنده‌ خواهد شد. برنده‌ تریک کارت‌ها را جمع‌آوری کرده‌ و آن‌ها را به دسته‌ تریک‌های کسب شده‌ توسط تیم خود اضافه می‌کند؛ در ادامه هم هر کارتی را که تمایل دارد به تریک بعدی هدایت می‌کند.

قبل و در حین بازی بازیکنان اجازه دارند آشکارا در مورد استراتژی خود صحبت کنند. آن‌ها اجازه ندارند اطلاعاتی درباره کارت‌هایی که در اختیار دارند بدهند، اما می‌‌توانند درباره امتیازات یا اهداف مد نظرشان بحث کنند. بدین ترتیب می‌توانند با پیشرفت بازی استراتژی خود را بر همین اساس تغییر دهند.

هر تیم همچنین مجاز است تریک‌های قبلی را بررسی کند تا دریابد پیش از این چند امتیاز کسب کرده است. همچنین، اگر یک تیم ارباب و یک تیم برده‌ وجود داشته‌ باشد، اربابان می‌توانند از برده‌‌ها بخواهند که به آن‌ها بگویند تاکنون چند امتیاز کسب کرده‌‌اند. در صورتی که بازیکنان در حین بازی به کارت‌ها توجه داشته باشند، به هر صورت از تمامی این اطلاعات با خبر خواهند بود.

نتیجه

وقتی تمامی کارت‌ها بازی شدند، هر بازیکن امتیازات خود را محاسبه می‌کند. در این روند یک امتیاز برای هر آس یا ده که در تریک‌های خود دارند منظور می‌کنند. در ادامه وضعیت تیم‌ها به شرح زیر تنظیم می‌شود:

• اگر امتیاز ۴-۴ یا ۵-۳ باشد، تغییری صورت نمی‌گیرد. اربابان، ارباب می‌‌مانند و برده‌‌ها نیز برده‌ باقی می‌‌مانند. اگر تساوی برقرار باشد وضعیت یکسان خواهد شد.
• اگر امتیاز ۶-۲ یا ۷-۱ باشد، بدون در نظر گرفتن‌ وضعیت قبلی، تیمی که ۶ یا ۷ امتیاز داشته‌ باشد، به تیم ارباب تبدیل شده‌ و دیگری تبدیل به تیم برده‌ می‌شود.
• اگر نتیجه به صورت ۸-۰ باشد، بدون توجه به وضعیت قبلی، تیم‌ها هم رده‌ و بدون ارباب و برده‌ خواهند شد. در اصطلاح گفته‌ می‌شود تیمی که ۰ امتیاز کسب کرده‌، “فرار” کرده‌ است.

بنابراین، اگر تیم‌ها در فک جایگاه باشند، هدف شما این است که با کسب ۶ یا ۷ امتیاز به تیم ارباب تبدیل شوید. در صورت عدم موفقیت، باید تلاش کنید تا با کسب تنها ۱ یا ۲ امتیاز از برده‌ شدن‌ خودداری کنید. اگر نتوانید به اندازه ۳ امتیاز کسب کنید، سعی کنید تمام امتیازها را از دست بدهید (فرار کنید) تا در جایگاه خود باقی بمانید.

اگر تیم شما برده‌ است، باز هم بهترین نتیجه‌ این است که ۶ یا ۷ امتیاز کسب کنید تا ارباب شوید. با ابن حال نباید تمامی ۸ امتیاز را که باعث تساوی خواهد شد از آن خود کنید. اگر نتوانستید ۶ امتیاز کسب کنید، می‌توانید سعی کنید تمام امتیازها را از دست بدهید (فرار کنید) تا ثابت باقی بمانید.

اگر تیم شما ارباب است، بهتر است از ۳ تا ۷ امتیاز کسب کنید تا وضعیت خود را حفظ کنید. بهترین نتیجه بعدی این است که ۰ یا ۸ امتیاز کسب کنید تا ثابت باقی بمانید. بدتر از همه این است که با کسب تنها ۱ یا ۲ امتیاز برده‌ شوید.

برای صرفه جویی در زمان، بازی را می‌توان قبل از کسب تمامی تریک‌ها پایان داد (در صورتی که در نتیجه شکی وجود نداشته باشد)؛ به عنوان مثال اگر هر تیم ۳ امتیاز در تریک‌های خود کسب کرده باشد.

تا جایی که می‌دانیم، ثبت امتیاز به صورت مجموع صورت نمی‌گیرد. با این حال اگر بازیکنان تمایل داشته‌ باشند می‌توانند تعداد دفعاتی را که هر تیم ارباب شده‌ است به ثبت برسانند.

رسم و رسوم

تیم‌ها اغلب رقبای خود را مورد تمسخر قرار می‌دهند؛ حتی پس از پایان بازی. بردگان باید با توجه به موقعیتی که در بازی به دست آورده‌اند در خدمت اربابان خود باشند. این رابطه می‌تواند تا بازی بعدی ادامه یابد.

فیلکو – Filkó

این نسخه‌‌ مجارستانی بازی است که تفاوت‌های کوچکی با نسخه‌‌ توضیح داده‌ شده‌ در بالا دارد. فیلکو همچنین عنوانی است که مجار زبانان رومانی برای فیلیکائو استفاده می‌کنند.

خال حکم در هنگام کات کردن‌ بسته‌‌ و با نگاه به کارت پایین قسمتی که توسط کاتر برداشته‌ شده‌ است ایجاد می‌شود. اگر این کارت اوور باشد کارت بعدی رو می‌شود. این کار تا زمانی که کارتی رو شود که اوور نیست ادامه پیدا خواهد کرد. خال این کارت، خال حکم خواهد بود.

کارت‌ها به صوبت بسته‌های چهارتایی تقسیم می‌‌شوند. بنابراین حکمی که در طول کات در معرض دید قرار می‌‌گیرد، در مالکیت دیلر خواهد بود. این رویکرد مشابه با روش انتخاب حکم در نسخه رومانیایی است. فقط در حالت غیرمعمولی که هر چهار اوور در کنار هم در پایین بسته‌ هستند، تفاوت وجود خواهد داشت. در این وضعیت دیلر این چهار حکم را دریافت کرده و پنجمین کارت که تعیین کننده خال حکم است در اختیار بازیکن سمت چپ دیلر قرار می‌گیرد.

قوانین بازی مانند نسخه رومانیایی است، با این حال بخش نتیجه گیری تا حدی متفاوت است. تیمی که ۶ امتیاز یا بیشتر بگیرد ارباب خواهد شد. اگر هیچ یک از تیم‌ها بیش از ۵ امتیاز کسب نکنند وضعیت تغییر نمی‌کند. بنابراین در این نسخه امتیاز ۸-۰ همان نتیجه ۷-۱ یا ۶-۲ را به همراه دارد.

اولین باری که یک تیم ارباب می‌شود، یکی از رقبای خود را به عنوان برده‌ انتخاب می‌کند. این بازیکن تقسیم کارت را تا زمانی انجام خواهد داد که تیم برده‌ ۶ امتیاز یا بیشتر کسب کرده‌ و ارباب شود. در این مرحله نقش برده‌ تغییر کرده‌ و وظیفه تقسیم کارت به بازیکن بعدی در سمت راست پاس داده‌ می‌شود.

از آنجایی که “فرار” در بازی وجود ندارد، هنگامیکه که یک تیم به مقام ارباب دست یافت، ارباب و خدمتکار در بازی حضور ثابتی خواهند داشت. تیم‌ها می‌توانند نقش‌ها را تغییر دهند، اما هرگز نمی‌توانند دوباره برابر شوند.

فیلکو شش نفره

فیلکو را می‌توان با شش بازیکن در دو تیم سه نفره بازی کرد. هر بازیکن بین دو رقیب خود می‌نشیند. برای این بازی کارت هفت زنگ و برگ‌ از بسته‌ حذف شده‌ و ۳۰ کارت باقی می‌ماند. کارت‌ها در یک بسته‌ ۳ تایی و به دنبال آن یک بسته‌ ۲ تایی تقسیم می‌شوند. بنابراین اگر دو یا چند اوور در کات ظاهر شوند، هر تیم یک یا چند حکم به دست خواهد آورد. بازی و امتیازدهی مانند نسخه چهار نفره است.

فیلکو پنج نفره

این نسخه نیز با ۳۰ کارت بازی می‌شود. هفت برگ و زنگ از کارت‌ها حذف می‌شوند. کارت‌ها به صورت دسته‌های سه تایی تقسیم می‌شوند.

خال حکم با کات کردن کارت‌ها انتخاب نمی‌شود. در عوض، اگر تیم ارباب وجود نداشته باشد، بازیکنی که دارای اوور بلوط  معروف به اورگ (öreg – پیرمرد) یا ون بوتوس (vén botos – پیرمرد با عصا) است، خال حکم را انتخاب کرده و یک کارت حکم را نام می‌‌برد. دارنده این کارت هم تیمی پیرمرد خواهد بود. سه بازیکن دیگر مقابل آن‌ها یک تیم را تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال دارنده اوور بلوط می‌تواند بگوید “آس برگ‌”، در این صورت برگ‌ها ح هستند و دارنده آس شریک پیرمرد است. دارنده حکم خوانده‌‌ شده‌‌ نباید هویت خود را فاش کند، که این موضوع زمانی مشخص می‌شود که حکم خوانده‌ شده‌ در طول بازی پخش شود. پیرمرد به تریک اول منجر می‌شود.

اگر هر یک از تیم‌ها امتیاز ۶، ۷ یا ۸ امتیاز کسب کند، استاد و تیم دیگر برده‌ می‌شود. و اگر دیلر در تیم بازنده‌‌‌ قرار داشته‌‌ باشد، این بازیکن برده‌ شده‌ و تقسیم کارت مجدد را انجام می‌دهد. اگر دیلر در تیمی باشد که ارباب شده‌‌ است، بازیکن بعدی در خلاف جهت عقربه‌های ساعت که در تیم بازنده بوده‌ است، برده‌ شده‌ و تقسیم کارت را بر عهده می‌گیرد. اربابان ارباب خواهند ماند؛ همان بازیکن هم تا زمانی که بردگان “آزاد” نشوند، برده‌ باقی می‌ماند. اگر امتیازات به صورت ۵-۳ یا ۴-۴ باشد، هیچ استادی وجود نداشته و دیلر جدید بازیکن سمت راست دیلر قبلی خواهد بود.

برای آزادسازی بردگان، تیم سه نفره باید ۰،۶،۷ یا ۸ امتیاز کسب کند. اگر اربابان از ۳ تا ۷ امتیاز کسب کنند (تیم خدمتکار از ۱ تا ۵ امتیاز) همان بازیکنان ارباب و برده‌ باقی مانده‌ و خال حکم نیز تغییر نمی‌کند. تقسیم کارت هم بر عهده همان بازیکن قبلی خواهد بود. شخصی که در زمان مشخص شدن تیم‌ها، خال بلوط را در دست داشته است همچنان هدایت‌گر اولین تریک است. آزادسازی بردگان با کسب ۰ امتیاز در اصطلاح “شنا کردن‌” نامیده‌ می‌‌شود.

اگر بردگان آزاد شوند، نوبت تقسیم کارت به بازیکن بعدی در سمت راست برده‌ سابق می‌رسد (این تقسیم کارت به عنوان عملکرد یک برده‌ محسوب نمی‌شود). بار دیگر پیرمرد کارتی را برای تعیین خال حکم و هم‌تیمی فرا می‌خواند.

توجه داشته‌ باشید که شنا کردن تنها پس از ایجاد تیم ارباب و تقسیم کارت برده‌ امکان پذیر است. اگر پیرمرد حکم را تعیین کرده و یک تیم تمام ۸ امتیاز را به دست آورد، ارباب خواهد شد.

انواع در حکم‌های برتر

در کولیکسپائوس و زگد فیلکو (Csólyospálos و Szeged Filkó) با ۵ حکم دائمی در زمان حضور ۵ بازیکن و ۶ حکم دائمی در زمان حضور ۶ بازیکن، بازی خواهد شد. ۷ دل همواره برترین حکم است. در نسخه ۶ نفره ۷ بلوط دومین حکم برتر است. اوورها ترتیب معمول خود را دنبال می‌کنند.

در برخی مناطق ترتیب رتبه بندی اوور متفاوت است. و در این موارد رتبه‌بندی از بالا به پایین به صورت بلوط، دل، زنگ و برگ است.

در کلبیا، نسخه ۵ نفره با ۸ حکم دائمی بازی می‌شود. رتبه‌بندی از بالا به پایین به این صورت است:

۸ برگ و بلوط از دک حذف شده‌ و ۳۰ کارت باقی می‌‌ماند؛ به طوری که اگر زنگ‌ یا دل‌ها حکم باشد، در مجموع ۱۴ حکم وجود دارد؛ اما اگر بلوط یا برگ‌ حکم باشند، تنها ۱۳ حکم وجود دارد. در نسخه‌ کلبیا، هر بازیکن موظف است بالاترین کارتی را که تا به حال بازی شده‌ است، شکست دهد (مانند اولتی).

ثروتمند و فقیر

در این نسخه‌ ۵ نفره، دارندگان دو حکم برتر (اوور بلوط و برگ) تیمی به نام “ثروتمندان” را تشکیل داده‌ و با سه نفر دیگر که “فقرا” هستند به رقابت می‌پردازند. دارنده اوور بلوط طبق معمول حکم‌ را انتخاب می‌کند. ثروتمندان برای برنده شدن باید حداقل ۶ امتیاز کسب کنند. افراد فقیر حداقل به ۳ امتیاز نیاز دارند. طبق معمول، یکی از اعضای تیم بازنده، دست بعدی را تقسیم خواهد کرد.

برخی معتقدند که هر تقسیم کارت یک رویداد مستقل است که در آن تیم‌ها دوباره تعیین می‌شوند. برخی دیگر به نحوی بازی می‌کنند که در طی آن تیم‌ها ثابت مانده و همان بازیکن باید به تقسیم کارت ادامه دهد. این روند تا زمانی ادامه دارد که تیم تقسیم کارت کننده با کسب حداقل ۶ امتیاز خود را آزاد کند. این بازی همچنین گاهی اوقات به شکلی انجام می‌شود که پیرمرد حکم‌ و یک کارت از همان خال (نه یک اوور) را نام برده‌ و تیم ثروتمندان را تشکیل می‌دهد.

فیلکو با کلاه

در منابع به قوانین ناقصی از یک نسخه ۴ نفره اشاره‌ شده‌ است که در باتمونوستر (Bátmonostor) بازی می‌شود. مقادیر کارت در این نسخه عبارتند از: آس=۱۱ ،ده=۱۰ ،شاه=۴ ،اوور=۳ ،آندر=۲. کارت‌های دیگر (۹،۸،۷) هیچ ارزشی ندارند. در مجموع ۱۲۰ امتیاز در بازی وجود دارد. تیمی که بیش از ۶۱ امتیاز بگیرد برنده است. بازندگان باید کلاه خود را بردارند (یا اگر کلاه نداشتند، باید کلاه‌های فرسوده‌ بر سر بگذارند).

در برخی نسخه‌ها بازندگان به عنوان جریمه باید تا زمانی که در یک بازی پیروز شوند به صورت ایستاده بازی کنند. بازیکنان مجاز هستند که با استفاده از برخی علائم به هم‌تیمی خود نشان دهند که تمایل دارند چه خالی را بازی کند. دهان خود را به یک سمت بکشید تا از وی بلوط بخواهید. با نگاهی به بالا خواستار برگ شوید. نوک زبان خود را بیرون آورده‌ و درخواست دل کنید. با باد کردن گونه‌های خود خال زنگ را درخواست کنید.