معرفی، آموزش و بررسی بازی کوفر شیبر جس (Coiffeur-Schieber Jass)

کوفر شیبر یکی از بازی‌های سبک جس می‌باشد که به صورت گروهی یا فردی بین 4 نفر بازی می‌شود. در این مقاله به معرفی و آموزش این بازی خواهیم پرداخت. پس همراه بیوکازینو باشید.

مقدمه

کوفر شیبر (Coiffeur-Schieber) یک بازی از مجموعه بازی‌های سوئیسی جس است. نیک ود یک نوع عالی از بازی که برای سه بازیکن طراحی شده است را توصیف می‌کند که در کتاب “weier-Sidi zum Dräck-Jass: V mal X Jassideen”  نوشته پیتر همر، اورلاندو آیزنمن و مکس روه (انتشارات M & T-Helvetica 1988) منتشر شده است.

کوفر شیبر را می‌توان با 4 بازیکن هم بازی کرد؛ هم به صورت انفرادی و هم به صورت گروهی. جزئیات آن در ادامه متن گفته خواهد شد.

کوفر شیبر 3 نفره

هر بازیکن باید هر یک از قراردادهای مختلف بازی را در طول یک دور بازی کند. هر دور بازی شامل سی دست است.

این بازی با یک بسته جس 36 کارتی انجام می‌شود. چهار خال در بازی وجود دارد: بلوط، سپر، گل و زنگ. در هر خال، 9 کارت وجود دارند: آس (یا خوک)، شاه، اوبر، آندر، بنر، 9، 8، 7 و 6. اگر به این کارت‌ها دسترسی ندارید، می‌توانید به جای آن از کارت‌های بریج یا پوکر استفاده کنید. در این شرایط از بی‌بی برای اوبر، سرباز برای آندر و 10 برای بنر استفده می‌شود. کارت‌های کوچک‌تر از 6 نیز کنار گذاشته می‌شوند. در آمریکا، کارت‌ها و تجهیزات جس را می‌توان از TaroBear’s Lair تهیه کرد.

رتبه کارت‌ها (به دنبال مقادیر امتیازی آن‌ها در پرانتز) در هر خال عبارت است از: آس (11)، شاه (4)، اوبر (3)، آندر (2)، بنر (10)، 9 (0)، 8 (0)، 7 (0)، 6 (0). هنگامی که یک خال حکم در بازی وجود دارد، رتبه در آن عبارت است از: آندر (20)، 9 (14)، آس (11)، شاه (4)، اوبر (3)، بنر (10)، 8 (0) ، 7 (0) و 6 (0) امتیاز. این امتیازها برای برنده شدن تریک برای دارنده کارت محاسبه می‌شوند؛ همچنین به بازیکنی که آخرین تریک را برنده می‌شود، 5 امتیاز جایزه تعلق می‌گیرد. بنابراین در مجموع 157 امتیاز در یک بسته کارت وجود دارد.

در قراردادهای بدون خال حکم، هشت‌ها به جای 0 دارای 8 امتیازهستند تا کمبود امتیازات ناشی از فقدان یک حکم آندر و 9 جبران شود.

نوبت دیل و بازی خلاف جهت عقربه‌های ساعت حرکت می‌کند. دیلر تمام کارت‌ها را سه تا سه تا تقسیم می‌کند و بازیکن سمت راستش بازی را آغاز می‌کند. بعد از هر دست دیل به سمت راست می‌چرخد. یک دور بازی شامل سی دست است، بنابراین هر بازیکن در نهایت ده بار دیل می‌کند.

جدول

در شروع بازی، یک جدول مانند تصویر زیر کشیده‌ می‌شود.

به ازای نام و حروف اول اسم هر بازیکن ستونی وجود دارد. قراردادهای احتمالی در حاشیه سمت چپ فهرست شده‌اند. ده قرارداد موجود به سه بخش تقسیم شده‌‌اند: چهار خال؛ اوبنابه، اوندنوف واسلالوم  و گوستاو به اضافه دو جوکر.

گروه بندی قراردادها و خطوط افقی ضخیم تر روی تخته سنگ، برای نشان دادن ارزش قراردادها هستند. چهار قرارداد خال هر کدام یک امتیاز دارند. سه تای بعدی هر کدام دو امتیاز دارند. گوستاو و دو جوکر هر کدام سه امتیاز دارند.

قوانین بازی

بازی با فرمت تریک انجام می‌شود. اعلام کننده تریک اول را آغاز می‌کند و پس از آن برنده هر تریک، تریک بعدی را آغاز می‌کند.

اگر خال حکم در بازی وجود نداشته باشد، سایر بازیکنان موظفند هر زمانی که بتوانند از خال هدایت شده پیروی کنند. بازیکنی که نتواند این کار را انجام دهد، آزاد است هر کارتی بازی کند. برنده یک تریک بازیکنی است که بالاترین کارت خال را بازی کند.

اگر خال حکم وجود داشته باشد، در این حالت هم بازیکنانی که می‌توانند باید از خال لید پیروی کنند. اگر نمی‌توانند باید یک حکم بازی کنند. حتی اگر بتوانید از خال هدایت شده‌ پیروی کنید هم مجاز هستید به جای آن حکم بازی کنید. بازیکنی که نمی‌تواند هیچ کدام از این‌ها را انجام دهد می‌تواند هر کارتی را که در دست دارد بازی کند. بازیکنی که بالاترین حکم را بازی کرده باشد برنده آن تریک است. در صورتی که هیچ حکمی بازی نشده‌ باشد، بالاترین کارت خال لید شده برنده تریک را مشخص می‌کند.

اگر یک دست با یک کارت غیر حکم آغاز شود، و بازیکن دوم یک حکم بازی کند، بازیکن سوم فقط در صورتی می‌تواند حکم کوچک‌تری بزند که چیزی جز حکم در دست نداشته باشد. اگر‌ او کارتی به غیر از حکم داشته باشد و بتواند از خال لید شده پیروی کند، یا باید این کار را انجام دهد یا با یک حکم بزرگتر بازی کند. اگر او کاریتی به غیر از حکم داشته باشد اما نتواند از خال لید شده پیروی کند، می‌تواند هر کارتی به جز یک حکم کوچک‌تر را بازی کند.

یک بازیکن هرگز مجبور به بازی آندر حکم معروف به پور Puur)) نیست. اگر یک دست بازی با حکم شروع شود و بازیکنی به جز پور حکم دیگری در دست نداشته باشد، نیازی به بازی آن ندارد و می‌تواند هر کارت دیگری را بازی کند.

شرط بندی در کوفر شیبر

پس از دیل، فورهند (بازیکن سمت راست دیلر) یک قرارداد موجود را انتخاب می‌کند یا نوبت خود را پاس می‌دهد. قراردادهای موجود آن‌هایی هستند که پیش از این توسط او بازی نشده‌اند. بنابراین در ابتدا هر ده قرارداد بازی موجود هستند. وقتی بازیکنی قراردادی را انجام می‌دهد، نتیجه او در خانه مربوطه در جدول نوشته می‌شود که نشان می‌دهد آن قرارداد دیگر در دسترس وی نیست.

قراردادهای بازی به شرح زیر هستند:

بلوط، سپر، زنگ، گل:
با خال مشخص شده‌ به عنوان حکم بازی کنید.

اوبنابه (اوبنابه):
بدون حکم بازی کنید. در این حالت ارزش بسته به 157 امتیاز می‌رسد. 8‌ها نیز هر کدام هشت امتیاز می‌گیرند.

اوندنوف (اوندنوف) :
بدون حکم بازی کنید. خال‌ها نیز معکوس خواهند بود. بنابراین ترتیب خال‌ها به صورت 6 (بالاترین)، 7، 8، 9، بنر، آندر، اوبر، شاه، آس (کمترین) است. مانند اوبنابه، 8‌ها هر کدام هشت امتیاز می‌گیرند. اوندنوف با d و f ساکن  تلفظ می‌شود.

اسلالوم (گاهی اوقات زیک زک نیز نامیده‌ می‌شود):
بدون حکم بازی کنید. تریک‌ها به طور متناوب باخال‌های اوبنابه و اوندنوف بازی می‌شوند. اعلام کننده تصمیم می‌گیرد که این دور از بازی را با یک تریک اوبنابه یا یک تریک اوندنوف شروع کند. مانند اوبنابه، 8ها هر کدام هشت امتیاز می‌گیرند.

گوستاو (Gustav) نام‌های جایگزین: (میتندورک (Mittendurch)، گوتسی (Gusti)، ماری (Marie) و Tutti)))
بدون حکم بازی کنید. شش تریک اول با ترتیب خال‌های اوبنابه و شش تریک بعدی به ترتیب خال‌های اوندنوف انجام می‌شوند. در حلت جایگزین شش تریک اول خال های اوندنوف و شش تریک بعدی به ترتیب اوبنابه انجام می‌شوند. اعلام کننده یکی از این دو را انتخاب می‌کند. مانند اوبنابه، 8ها هر کدام هشت امتیاز می‌گیرند.

جوکر، جوکر:
به انتخاب اعلام کننده ممکن است از جوکر برای بازی کردن هر یک از قراردادهای ذکر شده‌ در بالا استفاده شود. تصمیم برای بازی با جوکر باید قبل از شروع بازی گرفته‌ شود و اعلام کننده‌ باید مشخص کند که باید در ردیف اول جوکر را برنده‌ شود یا دوم.

اگر بازیکن اول پاس بدهد، بازیکن بعدی سمت راست او یا قراردادی را انتخاب می‌کند که در اختیار اوست یا پاس می‌دهد. اگر‌ او هم پاس بدهد، بازیکن سوم هم همین انتخاب را دارد. اگر هر سه بازیکن پاس بدهند، اولین بازیکن بعدی موظف به انتخاب قرارداد است. در اصطلاح به این می‌گویند “در بشکه بودن”.

در پایان یک دور بازی، یکی از سه ستون پر می‌شود. بدیهی است که بازیکن مرتبط با آن ستون موظف است نوبت خود را برای شرط بندی واگذار کند زیرا هیچ قراردادی در دسترس ندارد. اگر این بازیکن حق صحبت به عنوان نفر اول را داشته باشد(و پاس دهد) و بازیکن دوم هم همین کار را انجام دهد، بازیکن سوم “در بشکه” است و باید قراردادی را انتخاب کند. بازیکن سوم اگر تمام قراردادهایش را هم بازی کرده باشد نمی‌تواند نوبت را به بازیکن اول پس بدهد. وقتی دو بازیکن بازی خود را تمام کرده باشند، بازیکن سوم نمی‌تواند پاس بدهد و باید در هر دیل قراردادی را برای بازی انتخاب و تمام قراردادهایش را تمام کند.

امتیازدهی

در پایان هر دست، اعلام کننده امتیاز خود را با جمع کردن امتیاز کارت‌هایی که در تریک‌های برده خود به دست آورده‌، می‌شمارد. اگر آخرین تریک را نیز برده باشد، 5 امتیاز به این مجموع اضافه‌ می‌شود. این عدد در خانه مربوط به آن قرارداد مشخص نوشته می‌شود. برای بررسی صحت امتیازات درج شده، حریف‌‌ها مجموع امتیازات خود را شمرده و اطمینان حاصل می‌کنند که مجموع این دو عدد به 157 برسد.

اگر یک اعلام کننده تمام تریک‌ها را به دست آورد، به عنوان “مچ (Match)” شناخته می‌شود و او 100 امتیاز جایزه دریافت می‌کند. بنابراین عدد 257 را در جدول یادداشت می‌کند. به عنوان پاداش دیگر، او دو چوب خط نیز در ردیف مربوطه در جدول با عنوان “مچ” دریافت می‌کند. حریفان هر کدام یک “سیب زمینی” می‌گیرند. برای مچ، کسب تمام 157 امتیاز کافی نیست بلکه باید هر دوازده تریک را برنده شوید.

از سوی دیگر، اگر اعلام کننده در هیچ تریکی برنده نشود، یک امتیاز مچ بر علیه او ثبت می‌شود. او 0 را در جدول یادداشت می‌کند. به عنوان یک پنالتی، دو سیب زمینی نیز در ردیف مربوط به او در لوح با عنوان مچ ثبت می‌شود. در مقابل حریف‌های او هر کدام یک چوب خط می‌گیرند.

این تصویر جدول امتیازات را در میان یک دور بازی پس از بازی ۱۸ دست نشان می‌دهد. برخی از نکات قابل توجه عبارتند از:

• هر سه بازیکن اکنون قراردادهای شیلدز و اوبنابه را برده‌اند. امتیازدهی این قراردادها به پایان رسیده‌ است.
• “آن” یک مچ به دست آورده‌ ‌است. او امتیاز لازم را با نوشتن 257 در خانه (قرارداد بلوط بوده است اما او می‌دانست که امتیاز بالایی خواهد گرفت. بنابراین تصمیم گرفت آن را به‌عنوان جوکر بازی کند) و ردیف مناسب ثبت کرده است.

محاسبه امتیازات در بازی کوفر شیبر (Coiffeur-Schieber)

وقتی تمام سی دست بازی شد، یک عدد در هر یک از سی خانه جدول وجود خواهد داشت. سپس از این اعداد برای تعیین چوب خط‌ها (خوب) و سیب زمینی (بد) برنده شده‌ توسط هر بازیکن استفاده‌ می‌شود. برای هر یک از چهار قرارداد خال، بازیکنی که بالاترین امتیاز را داشته باشد یک چوب خط و بازیکنی که کمترین امتیاز را داشته باشد یک سیب زمینی دریافت می‌کند. برای هر یک از سه قرارداد بعدی، اوبنابه، اوندنوف و اسلالوم، بازیکنی که بالاترین امتیاز را داشته باشد، دو چوب خط و به بازیکنی که کمترین امتیاز را داشته باشد، دو سیب زمینی دریافت می‌کند.

برای‌ هر یک از سه قرارداد آخر، گوستاو و دو جوکر، بازیکنی که بالاترین امتیاز را داشته باشد، سه چوب خط و بازیکنی که کمترین امتیاز را داشته باشد، سه سیب زمینی دریافت می‌کنند. اگر در هر ردیف بالاترین یا کمترین امتیاز بین دو یا چند بازیکن مساوی باشند، برنده به طور تصادفی با بر زدن کارت مشخص می‌شود.

این تصویر نشان دهنده جدول در پایان یک دور بازیست. اکنون امتیازدهی به پایان رسیده‌ است. امتیاز مچ دیگری ثبت می­شود، این بار علیه بث. در خانه امتیاز مچ “کت” چوب خطی کشیده‌ شده‌ که سیب زمینی قبلی را خنثی می‌کند.

جمع کل امتیاز در گوشه سمت راست پایین جدول سنگ نوشته می‌شود. اگر شرط توافق شده، یک فرانک به ازای هر امتیاز بوده باشد، بث 9 و فرانک و کت 4 فرانک پرداخت می‌کنند و “آن” سیزده فرانک برنده می‌شود.

توصیه‌هایی در مورد بازی ماهرانه کوفر شیبر

پاس دادن نوبت بازی توسط فورهند به ندرت کاری صحیح است. با پاس دادن، شما یک شانس رایگان به حریفان خود می‌دهید؛ حریف هم اگر قراردادی برای بازی نداشته باشند می‌تواند قرارداد پاس شده را به شما بازگرداند.

اگر پنج کارت در یک خال یا چهار کارت از جمله آندر را در یک خال دارید، اغلب تصمیم درست این است که یک قرارداد با آن خال به عنوان حکم بازی کنید.

در اوایل یک دور بازی، یک قرارداد خال غیر حکم حدود 75 امتیاز کسب می‌کند. اگر دستی دارید که انتظار دارید 100 امتیاز یا بیشتر کسب کند، باید آن را به عنوان جوکر بازی کنید. اگر‌ موفق شوید به جای یک چوب خط، سه تا به دست می‌آورید.

اگر در حال بازی کردن با یک قرارداد یک خال هستید و حریف یک تریک را با یک آس از خال جانبی آن شروع کند که شما شاه آن را در اختیار دارید، می‌توانید آن آس را با حکم ببرید و دست بعد را با آن شاه آغاز کنید. این امر در بازی‌های جس به دلیل قانون بریدن امکان‌پذیر است، که با ویست (whist) یا بریج (Bridge) متفاوت است.

اسلالوم قراردادی پر امتیاز است. این نکته اجازه ایجاد نوعی از “فشار” در بازی را می­‌دهد که در در بازی‌های دیگر دیده‌ نمی‌شود. به عنوان مثال، اگر آس، شاه، 9، 6 یک خال، و یک 6 از خال دیگری در دست دارید، حتی اگر کارت‌های حریفان در خال چهار کارته به نسبت شما 4-1 باشد، می‌توانید مطمئن باشید در شش تریک برنده خواهید شد. سه تریک را با آس، 6 و شاه آغاز کنید. در این شرایط رقبای شما فقط یک کارت در خال خواهند داشت؛ این کارت یا بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از 9 است. بنابراین اگر یک تریک را در زمان مناسب با 9 آغاز کنید، برنده خواهد شد.

گوستاو ممکن است شبیه اسلالوم به نظر برسد، اما بازی کردن آن سخت‌تر است.

امتیاز قراردادها

در انتخاب قرارداد، امتیازاتی که از قبل توسط سایر بازیکنان کسب شده است باید در نظر گرفته‌ شود. به عنوان مثال، به تصویر جدول یک دور تا نیمه بازی شده‌ در بالا نگاه کنید. در ردیف اوندنوف، “آن” هنوز بازی نکرده است، بث 104 و کت دارای 28 امتیاز هستند. او انتظار ندارد 104 را شکست دهد (اگر چنین انتظاری می‌داشت، ترجیح می‌داد به عنوان جوکر بازی کند)، و حتی با یک دست ضعیف هم می‌توان 28 را شکست داد. بعداً، “آن” با دست ضعیف خود اوندنوف بازی کرد و امتیاز 38 را به ثمر رساند. این برای او به اندازه دریافت 100 امتیاز ارزشمند است.

کوفر شیبر چهار نفره

این نوع بازی معمولاً با گروه‌های ثابت انجام می‌شود. با این حال می‌توان آن را انفرادی هم بازی کرد.

در نوع استاندارد با گروه‌های ثابت، همان‌طور که در Göpf Egg: Puur Näll As – AG Müller  (1989) توضیح داده‌ شده‌ است، هر تیم 8 قرارداد برای بازی دارد. بنابراین در مجموع شانزده دیل در بازی وجود دارد. چوب خط و سیب زمینی در بازی وجود ندارد. در هر دست تیمی که قرارداد را انتخاب کرده است، امتیازهایی را که به دست آورده‌ است، ثبت کرده‌ و می‌شمارد. این امتیازات بر ده تقسیم می‌شوند (واحدها نادیده گرفته می‌شوند) و در عدد مربوط در جدول زیر ضرب می‌شوند و سپس یادداشت می‌شوند.

مضرب	قرارداد
X1	گیشنیز / بلوط
X2	پیک / گل
X3	خشت / سپر
X4	دل / زنگ
X5	اوبنابه
X6	اوندنوف
X7	جوکر
X8	جوکر

به عنوان مثال، اگر تیمی زنگ را به عنوان حکم انتخاب کند و 129 امتیاز بگیرد، امتیاز نهایی آن تیم 48= 4 X12 خواهد بود. اگر تیم دیگری امتیاز مچ در خال زنگ (257 امتیاز) را به دست آورد، امتیاز نهایی آن‌ها 100 = 25 × 4 خواهد بود.

بازیکن سمت راست دیلر، می‌تواند اولین قرارداد را انتخاب کند. اگر او نوبتش را پاس دهد، نوبت انتخاب در خلاف جهت عقربه‌های ساعت حرکت می‌کند. اگر هر چهار بازیکن پاس دهند، بازیکن سمت راست دیلر “در بشکه” است و باید قراردادی را انتخاب کند. هنگامی که یک تیم تمام قراردادهای خود را ببرد، شرط بندی را واگذار می‌کند. در پایان تمام امتیازات کسب شده با هم جمع می‌شوند تا مشخص شود کدام تیم با چه امتیازی برنده‌ شده‌‌ است.

بازی انفرادی هم به همین شیوه انجام می‌شود. با این تفاوت که هر یک از چهار بازیکن باید تمام قراردادها را بازی کنند؛ بنابراین در کل 32 دیل در بازی وجود دارد.

می‌توان اسلالوم و گوستاو را در بازی چهار نفره با مضرب مناسب گنجاند. این باعث می‌شود بازی بسیار طولانی‌تر شود.

انواع دیگر کوفر شیبر (Coiffeur-Schieber)

در نوعی از بازی در اوندنوف، آس‌ها 0 امتیاز و شش‌ها 11 امتیاز دارند. این باعث می‌شود که بازی جذابیت کمتری داشته باشد.

امکان گنجاندن انواع دیگری از قرارداد هم در بازی وجود دارد. TUO یکی از انواع رایج قراردادهای جانبی است. چهار بازیکن، در سه تریک اول با خال حکم انتخاب شده‌ توسط اعلام کننده‌ بازی می‌کنند. سه تریک بعدی، اوندنوف و سه تریک آخر هم به صورت اوبنابه انجام ‌می‌شود.

عنوان کوفر

این بازی در اصل در ناحیه فرانسوی سوئیس اختراع شد. اگرچه نوعی از بازی که در این مقاله مفصل‌تر توضیح داده‌ شده، در ناحیه آلمانی توسعه‌ یافته‌ است. احتمالا بازی اصلی تحت تاثیر باربو (Barbu) بوده است. نام کوفر (coiffeur – به فرانسوی آرایشگر) یک جناس برای عبارت فرانسوی “quoi faire” (به معنی “چه باید بکنم”، “چه کاری انجام دهم”) است که اشاره به بازیکنی دارد که در تلاش است یکی از قراردادها را انتخاب کند.

مطالب مرتبط: معرفی، آموزش و بررسی بازی جس سوئیسی (Swiss Jass)