معرفی و بررسی بازی کارتی الونژوه (Eléwénjewé)

الونژوه با نام کامل Eléwénjewénómbàjenómbà یک بازی فیشینگ با ورق است که در محلی به نام یوروبا (Yorùbá) در نیجریه، آفریقای غربی رایج است. این بازی در دوران برده داری شکل گرفته‌ و هنوز هم در قرن بیست و یکم بازی می‌شود.

الونژوه با یک بسته ورق استاندارد 52 کارتی بازی می‌شود که می‌توان دو جوکر هم به آن اضافه‌ کرد. هدف این است که کارت‌ها را از روی میز یا “پالت (Palette)” ضبط کنید یا “اسکوپ (Scoop)” کنید.  هر کارت را می‌توان با یک کارت برابر با آن گرفت. چند کارت را نیز می‌توان به صورت هم‌زمان توسط کارتی که با مجموع آن‌ها برابر است ضبط کرد.

بین بازی “حرفه‌ای” که به عنوان یک رقابت جدی انجام می‌شود و بازی “آماتور” که برای سرگرمی انجام می‌شود تفاوت‌هایی وجود دارد. تفاوت‌هایی بین قوانین عادی و قوانین سخت‌گیرانه “یوروبا”  نیز وجود دارد.

این مقاله دید کامل و جامعی در خصوص این بازی جذاب به شما می‌دهد. پس همراه ادامه این مقاله از بیوکازینو باشید.

بازیکنان و کارت‌ها در بازی الونژوه

از دو تا پنج نفر می‌توانند در این بازی شرکت کنند. بازی شش نفره نیز امکان پذیر است. با این حال، بازی‌های حرفه‌ای معمولا بین دو بازیکن انجام می‌شوند.

یک بسته کارت استاندارد 52 تایی در بازی استفاده‌‌ می‌شود. آس دارای ارزش جذب 1 است و کارت‌های 2 تا10 ارزش اسمی خود را دارند. شاه، بی‌بی‌ و سرباز ارزش عددی ندارند و فقط می‌توانند توسط کارت دیگری با همان رتبه ضبط شوند.

در بازی‌های آماتور، می‌توان دو جوکر به کارت‌ها اضافه کرد. جوکر‌ها قدرت ویژه‌ای دارند و تمام کارت‌ها را از روی میز جمع می‌کنند. در بازی‌های حرفه‌ای از جوکر استفاده نمی‌شود.

هنگامی که بیش از دو بازیکن  در بازی وجود دارند، طبق توافق بازیکنان، بازی می‌تواند در جهت عقربه‌های ساعت یا خلاف آن انجام شود.

دیل و بازی

بازیکنان به نوبت به ترتیب در جهت حرکت عقربه‌های ساعت یا خلاف آن بر اساس جهت توافق شده‌، دیل می‌کنند. در برخی از بازی‌های جدی، دیلر بازیکنی خارج از بازی است که به عنوان داور عمل می‌کند.

قبل از بر زدن کارت‌ها، دیلر باید چهار کارت مخصوص را از دست حذف کند: شاه، بی‌بی، سرباز و 9 خال خشت. این چهار کارت رو به بالا در وسط میز قرار می‌گیرند.

بقیه کارت‌ها توسط دیلر بر زده شده و یکی از بازیکنان دیگر کارت‌ها را کارت می‌کند. در ادامه دیلر چهار کارت را به صورت ‌هم‌زمان به هر بازیکن می‌دهد. تقسیم‌ کارت‌‌ها از سمت راست یا چپ شروع می‌شود؛ این روند طبق توافق در خلاف جهت عقربه‌های ساعت یا موافق آن دور میز می‌چرخد و با خود دیلر خاتمه می‌یابد. اگر دیلر خارج از بازی باشد، تقسیم کارت‌ها با آخرین بازیکن پایان می‌یابد.

بازیکنان به چهار کارت خود نگاه می‌کنند و در نوبت خود بازی می‌کنند. بازی از بازیکنی که اولین کارت به او داده‌ شده‌ شروع می‌شود و در جهت توافق شده‌ ادامه‌ می‌یابد. هر نوبت شامل بازی یک کارت رو به بالا روی میز و احتمالا گرفتن‌ “اسکوپ” برخی از کارت‌های روی میز است.

وقتی همه بازیکنان چهار کارت خود را بازی کردند، دیلر یک دسته چهارتایی دیگر از کارت‌ها را به آن‌ها می‌دهد؛ اما کارت دیگری به میز اضافه نمی‌شود و بازی ادامه می‌یابد. هنگام استفاده از بسته 52 کارتی، بدون جوکر، 48 کارت وجود دارند که باید تقسیم شوند. در بازی با 2، 3، 4 یا 6 بازیکن، همه ‌کارت‌ها به ترتیب پس از 6، 4، 3 یا 2 دور دیل تقسیم می‌شوند. هنگامی که بازیکنان چهار کارت آخر خود را بازی کردند، بازی به پایان می‌رسد.

انواع بازی

در یک بازی آماتور، وقتی جوکرها به دست اضافه می‌شوند، نمی‌توان کارت‌ها را در دسته‌های چهارتایی به بازیکنان داد. در این حالت، چندین روش جایگزین وجود دارد. بازیکنان باید قبل ار بازی توافق کنند که از کدام یک استفاده کنند:

1. در یک بازی دو نفره، زمانی که از جوکر استفاده می‌شود، ممکن است دو کارت آخر هم به بازیکنان داده‌ شود. پس از شش دیل با چهار کارت، یک دیل نهایی وجود دارد که در آن هر بازیکن فقط یک کارت دریافت می‌کند.
2. کارت‌های باقی‌مانده را می‌توان همراه با کارت‌های رو به بالا بلافاصله پس از تقسیم چهار کارت آخر به هر بازیکن، روی میز قرار داد.
3. کارت‌های باقی‌مانده ممکن است بدون استفاده رها شوند و متعلق به هیچ‌کس نباشند.

در بازی 5 نفره بدون جوکر، 8 کارت پس از دیل دوم باقی خواهند ماند. در دیل سوم به هر بازیکن 1 کارت داده‌ می‌شود. سه کارت آخر نیز یا به کارت‌های میز اضافه‌ شده‌ یا استفاده‌ نمی‌شوند. در بازی پنج نفره با جوکر، دو دیل چهار کارتی و پس از هر کدام، یک دیل دو کارتی وجود دارد.

گرفتن‌ (ضبط کارت‌ها) در الونژوه

ضبط کارت‌ها به صورت محلی به نام “scooping”  یا scoping””  شهرت دارد. شاید در این‌ زمینه، این بازی از بازی ایتالیایی Scopa تاثیر گرفته‌ باشد.

شما در هر نوبت بازی، باید یک کارت از دست خود بازی کنید.

• اگر کارت بازی شده‌ با هر کارت روی میز مطابقت داشته‌ باشد، می‌تواند کارت منطبق را ضبط کند. به عنوان مثال، یک شاه، شاه دیگر می‌گیرد و یک 7، ورق 7 دیگر را.
• اگر کارت بازی شده‌ یک کارت اعداد از 2 تا 10 باشد و برابر با مجموع دو یا چند کارت روی میز باشد، می‌تواند همه آن کارت‌ها را جمع کند.

بازیکن کارت‌های اسکوپ‌ شده‌ به‌همراه کارتی را که برای گرفتن‌ کارت‌های عکس بازی کرده رو به پایین در مقابل خود قرار می‌دهد. این امکان وجود دارد که وی بیش از یک مجموعه کارت را ضبط کند. این کارت‌ها نیز به کارت بازی شده‌ اضافه‌ می‌شوند. شما می‌توانید یک کارت همسان و یک مجموعه کارت را نیز با هم جمع کنید.

مثال

فرض کنید کارت‌های آس، 2، 5، 6، 7 روی میز باشند. حال یک هفت بازی می‌شود. در این شرایط بازیکن می‌تواند همه این کارت‌ها را ضبط کند: 7 و (6+آس) و (5+2). اگر یک نه بازی شود، با همین کارت‌های روی میز، بازیکن می‌تواند یکی از دو ست (6+2+آس) یا (7+2) را بگیرد اما نمی‌تواند هر دو ست را هم‌زمان بگیرد؛ زیرا نمی‌توان از 2 به طور هم‌زمان در ست‌های مختلف استفاده کرد. به طور معمول بهتر است (6+2 + آس)یعنی سه کارت را به جای دو کارت بگیرید.

اسکوپ اجباری نیست، بنا براین می‌توان کارتی را بازی کرد و تمام کارت‌های قابل ضبط را بر نداشت. به عنوان مثال، فرض کنید روی میز 4 و 2 وجود دارند. شما می‌توانید یک 4 را از دست خود بازی کنید. در این شرایط ممکن است به امید این‌که بعداً هر سه کارت را با 10 بردارید، آن‌ها را روی میز باقی بگذارید.

طبق قوانین یوروبا، وقتی از یک کارت برای برداشتن‌ بیش از یک کارت استفاده شود، همه کارت‌های برداشته‌ شده‌ باید با یکدیگر و با کارت بازی شده‌ متفاوت باشند. برای مثال شما می‌توانید از 10 برای اسکوپ 10 یا 7+3 استفاده کنید؛ اما نمی‌توانید از آن برای اسکوپ 4+4+2 استفاده کنید. به علاوه نمی‌توانید از آن برای اسکوپ کردن 10+7+3 نیز استفاده کنید.

اگر هیچ کارتی را از روی میز برندارید، کارت بازی‌شده‌ رو به بالا روی میز می‌ماند و برای گرفتن‌ در نوبت‌های بعدی در دسترس است. فرقی نمی‌کند دلیل برنداشتن کارت این باشد که کارتی که بازی کرده‌اید با چیزی مطابقت نداشته، یا  شما ترجیح داده‌اید هیچ کارتی را نگیرید.

بازی با جوکر

گاهی اوقات بازی‌های آماتور الونژوه با جوکر انجام می‌شود. در این شرایط:

• اگر جوکر بازی شود، به طور خودکار تمام کارت‌های روی میز را جمع می‌کند. در یوروبا، به این اتفاق “Ipalemo” می‌گویند.
• اگر جوکر زمانی بازی شود که میز خالی است، در آن‌جا باقی می‌ماند و توسط بازیکن بعدی که موفق می‌شود کارتی را ضبط کند، به عنوان یک کارت پاداش گرفته‌ می‌شود. این اتفاق به ندرت می‌افتد. معمولاٌ این اتفاق تنها زمان روی می‌دهد که بازیکنی یک جوکر را به عنوان آخرین کارت خود نگه داشته باشد اما بازیکن قبل از او موفق می‌شود همه کارت‌ها را از روی میز جمع کند.

بعد از این‌که آخرین کارت بازی شد و دیگر کارتی برای تقسیم بین بازیکنان وجود نداشت، هر کارتی که روی میز باقی مانده‌ باشد نصیب بازیکنی می‌شود که آخرین کارت را بازی کرده‌ است؛ صرف نظر از این‌که آن کارت، موفق به ضبط کارت دیگری از روی میز شده‌ باشد یا خیر. این قانون مزیت قابل توجهی به آخرین بازیکن می‌دهد. این مزیت با این واقعیت که بازیکنان به نوبت دیل می‌کنند تا هر بار بازیکن متفاوتی آخرین کارت را بازی کرده باشد، متعادل می‌شود.

الونژوه به عنوان یک بازی قمار هم بازی می‌شود. در این شرایط گاهی اوقات در شروع بازی توافق می‌شود که کارت‌های باقی‌مانده متعلق به هیچ‌کس نباشد؛ بنابراین از دادن‌ امتیاز ناعادلانه به آخرین بازیکن جلوگیری می‌شود.

ایسان (Esun)

ایسان در یوروبا همان چیزی است که در بازی‌های ورق فیشینگ اروپایی به عنوان “ساختمان (Building)” شناخته می‌شود. در شروع بازی می‌توان در مورد مجاز بود ایسان توافق کرد.

هنگام بازی با ایسان، وقتی می‌خواهید کارتی را بازی کنید می‌توانید آن را با سایر کارت‌های روی میز در دسته کارت‌هایی که قصد دارید بعداً ضبط کنید، مخلوط کنید. کارت شما باید بتواند طبق قوانین عادی تطبیق و اضافه کردن‌، تمام کارت‌های آن دسته کارت محافظت شده‌ را به صورت قانونی با هم جمع کند. به علاوه شما متعهد هستید که قبل از تمام شدن چهار کارت دست خود آن دست کارت را بگیرید. (مگر اینکه بازیکن دیگری اول آن‌ها را ضبط کند).

هرگز نمی‌توان چیزی به دسته کارت محافظت شده‌ اضافه کرد یا آن‌ها را از هم جدا کرد. پس از تشکیل، فقط می‌توان آن را به عنوان یک واحد اسکوپ کرد. زمان اسکوپ آن، هیچ کارت دیگری را نمی‌توان همزمان برداشت. دسته محافظت شده‌ باید قبل از تقسیم شدن‌ کارت‌های بعدی، ضبط شود. اگر هیچ کس آن را نگیرد، شخصی که دسته کارت‌ها را تشکیل داده‌ است باید آن را جمع کند؛ در غیر این صورت جریمه خواهد شد.

مثال‌ها

روی میز یک 3، یک 5 و یک 6 وجود دارند. من در دست خود 2، 5، 10 دارم. من می‌توانم 2 خود را بازی کنم و آن را به همراه 3 و 5 به یک دسته کارت محافظت شده‌ تبدیل کنم. هر بازیکنی می‌تواند این دسته کارت متشکل از (2، 3، 5) را با بازی 5 یا 10 ضبط کند.

• یک بی بی روی میز است و من دو بی بی در دست دارم. می‌توانم یکی از بی بی‌هایم را روی بی بی میز بازی کنم و دسته‌ای از بی‌بی‌های محافظت ‌شده درست کنم. به این ترتیب می‌توانم بعدتر با بی بی دوم، دسته کارت‌های حاوی هر دو بی بی را جمع‌ کنم.

اگر بازی یوروبا را طبق قانون بازی کنید، یک دسته محافظت شده‌ نمی‌تواند حاوی دو کارت مساوی باشد. به علاوه نمی‌توان آن را با کارتی که برابر با یکی از کارت‌های موجود در آن است، ضبط کرد. بنابراین بر اساس قوانین یوروبا، دسته‌ای از (2، 3، 5) را نمی‌توان با 5 ضبط کرد. این کار تنها با 10 قابل انجام است. همچنین بر اساس قوانین یوروبا، ایجاد یک دسته کارت محافظت شده‌ از کارت‌های تصویری غیرممکن است؛ زیرا چنین دسته‌ای شامل کارت‌های تکراری خواهد بود.

ایسیوو (Isiwo)

بازیکنان می‌توانند از قبل در مورد بازی با “Isiwo” توافق کنند. این کلمه در یوروبا به این معنی است که بازیکنان در هر زمان می‌توانند به کارت‌های اسکوپ شده‌ خود نگاه کنند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند به یاد بیاورند چه کارت‌هایی در بسته ورق باقی مانده‌اند. این مزیتیست که به ویژه هنگام بازی چند کارت آخر اهمیت دارد. وقتی بدون ایسیوو بازی می‌کنید، هیچ کس نمی‌تواند کارت‌هایی را که برداشته شده‌اند تا پایان بازی مشاهده کند.

بازیکنان تحت هیچ شرایطی اجازه‌ ندارند به کارت‌های اسکوپ شده‌ حریف نگاه کنند. به عنوان مثال، فرض کنید بازیکنی کارتی را بازی کند و از آن برای برداشتن چند کارت از روی میز و اضافه کردن آن‌ها به کارت‌های اسکوپ شده‌ خود استفاده کند. حتی در این شرایط نیز حریف نمی‌تواند برای بررسی قانونی بودن بازی به این کارت‌ها نگاه کند. اگر حریف فکر کند اسکوپ غیرقانونی بوده است، می‌تواند بازیکن را به اسکوپ غیرقانونی متهم کند؛ اما اگر اتهام نادرست باشد، مدعی جریمه می‌شود.

امتیازدهی در بازی الونژوه (Eléwénjewé)

در پایان بازی، کارت‌های اسکوپ شده‌ هر بازیکن شمرده‌ می‌شوند. همه کارت‌ها از نظر ارزش برابر هستند و هر کدام یک امتیاز دارند. سپس کارت‌های ضبط شده‌ توسط دیلر جمع آوری شده‌‌ و برای دور بعدی بازی با هم بر زده‌‌ شده‌ و کات می‌شوند. یک بازی حرفه‌ای الونژوه از سه دور تشکیل شده‌ است. یک بازی آماتور اغلب چهار دور طول می‌کشد. تعداد کارت‌هایی که هر بازیکن در سه یا چهار راند ضبط کرده با هم جمع می‌شوند. هر کسی که در مجموع کارت‌های بیشتری به دست آورده‌ باشد، برنده کلی بازی است.

می‌توان با تعداد بازیکنان بیشتر، بازی را به روش زیر نیز انجام داد. در پایان بازی، بازیکنی که کمترین امتیاز را داشته باشد حذف می‌شود و بقیه بازی دیگری انجام می‌دهند. این روند تا زمانی که یک برنده مشخص شود ادامه می‌یابد.

خطا و مجازات در الونژوه

مجازات شکستن قوانین بازی با توجه به سطح بازی متفاوت است. در یک بازی آماتور ممکن است فقط یک اخطار دریافت کنید. اما در یک بازی حرفه‌ای یک یا چند کارت را از دست خواهید داد. شما ممکن است به این دلایل جریمه شوید:

• وقتی کارت‌های حریف خود را لمس کنید؛ چه کارت‌هایی که بین بازیکنان دیگر تقسیم شده‌اند یا کارت‌هایی که بازیکنان دیگر ضبط کرده‌اند.
• وقتی کارت‌های دیگر روی میز را لمس می‌کنید که شامل کارت‌های ضبط شده شما نمی‌شوند. در یوروبا به آن “ایتاکوتا” می‌گویند.
• وقتی در طول بازی با قوانین یوروبا، سعی ‌کنید کارت‌هایی را ضبط کنید که فقط طبق قوانین عادی مجاز هستند؛ مانند گرفتن کارت‌های تکراری یا تلاش برای ایجاد یک بسته کارت محافظت شده با کارت‌های تکراری. این کار “دودو” نامیده می‌شود.
• وقتی به اشتباه حریف خود را به یک حرکت غیرقانونی متهم کنید. برای مثال شما حریف خود را متهم می‌کنید که کارت‌ها را به اشتباه برداشته است. در حالی که در واقع یک اسکوپ معتبر انجام شده است.

در مورد نوع مجازات‌ها باید قبل از شروع بازی توافق شود. به طور معمول آن‌ها شامل از دست دادن یک کارت، یا گرفتن کارت‌های اسکوپ شده بازیکن هستند.

هنگام مردود کردن یک کارت از دست، بازیکن باید آن کارت را انتخاب کند و به کارت‌های میز اضافه کند. به این ترتیب کارت‌های این بازیکن یک نوبت زودتر از سایرین تمام خواهند شد و او در نتیجه آن یک نوبت را از دست می‌دهد. هنگامی که یک بازیکن کارت‌های اسکوپ شده خود را از دست می‌دهد، باید آن‌ها رو به بالا روی میز قرار دهد. بازیکنان دیگر می‌توانند از این پس این کارت‌ها را مطابق با قوانین بازی ضبط کنند.

مطالب مرتبط: معرفی و بررسی بازی کارتی رویال کازینو (Royal Casino)

مطالب‌ مرتبط: معرفی و بررسی بازی بیسکا (Bisca)

مطالب مرتبط: معرفی و بررسی بازی بریسکولا (Briscola)