معرفی، آموزش و بررسی بازی ورق پوک (Poch)

پوک یک بازی کارتی با قدمت قرون‌هاست که بین 3 تا 6 بازیکن و با یک دسته کارت 32عددی انجام می‌شود. پوک انواع مختلفی دارد که در این مقاله علاوه بر آموزش این بازی به معرفی و بررسی انواع مختلف آن خواهیم پرداخت. پس همراه بیوکازینو باشید.

مقدمه

بازی ورق اروپایی پوک (Poch / Le Poque) دست کم 500 سال قدمت دارد. این بازی هنوز هم در آلمان با عناوین پوک، پو‌ک‌اشپایل ( – Pochspielبازی پوک) یا پوکن (Pochen) انجام می‌شود. پوک با عناوین مشابهی مانند بوک (Bock) یا بوکن (Bocken) در آلمان و بوگ یا پوکه (Bog یا Poque) در فرانسه نیز شناخته‌ شده‌ است. نسخه ایسلندی با عنوان Púkk در صفحه دیگری از این سایت توضیح داده‌ شده‌ است.

انواع دیگر پوک در آمریکای شمالی با عناوین تریپولی و سه در یک (Tripoli و Three in One) بازی می‌شوند. تخته بازی در این مناطق با اسامی اختصاصی مختلفی فروخته‌ می‌شود، از جمله تریپولی، رامولی، میشیگان رامی (Tripoley، Rummoli، Michigan Rummy) و غیره. تاریخچه اولیه دقیق بازی در مقاله تیری دپائولیس با عنوان “پوک‌اشپایل: بازی بین‌المللی با ورق در قرن پانزدهم” منتشر شده‌ است. اطلاعات بیشتر نیز در “ورق بازی” (ژورنال انجمن بین‌المللی بازی با ورق) در سه بخش آورده شده‌‌ است.

در این صفحه ابتدا شکل مدرن آلمانی پوک بر اساس قوانین ارائه شده با یک تخته بازی مدرن، بر اساس کتاب‌های مختلف و بر اساس اطلاعات یان بوچر توضیح داده‌‌‌ شده‌‌ است. خلاصه‌ای از تفاوت‌های نسخه‌های قرن 18 و 19 نیز برای شما آورده‌ شده‌ است.

بازیکنان و تجهیزات

از 3 تا 6 بازیکن می‌توانند در بازی شرکت کنند. در پوک از یک بسته 32 کارتی استفاده‌‌ می‌شود. کارت‌ها از بالا تا پایین با ترتیب A-K-Q-J-10-9-8-7 رتبه بندی می‌شوند. بازیکنان به تعداد مساوی چیپ در اختیار دارند. یک تخته (پوکبرت) در مرکز میز برای قرار دادن چیپ‌ها بر روی محفظه‌های مختلف تا زمان برنده شدن‌ قرار داده‌ می‌شود. انواع مختلفی از تخته‌های پوک در بازار وجود دارد. تصویر زیر یک نمونه مدرن از تخته بازی پوک است.

پوکبرت

اگر تخته‌ آماده در دسترس شما نیست می‌توانید به سادگی آن را بسازید. برای این کار به 9 محفظه (استخر) با این نمادها احتیاج دارید: آس، شاه، بی بی، سرباز، ده، مریج (شاه و بی بی علامت گذاری شده)، دنباله (7-8-9 علامت گذاری شده)، پوکر (جوکر مشخص شده) و محفظه مرکزی (بدون نماد).

سهام و تقسیم کارت

اولین دیلر به طور تصادفی انتخاب می‌شود. نوبت دیل پس از هر دست به سمت چپ می‌رود. قبل از هر دیل، هر بازیکن باید یک چیپ را در هر یک از نه محفظه قرار بدهد.

دیلر کارت‌ها را یکی یکی و در جهت عقربه‌های ساعت پخش می‌کند. آخرین کارت رو به بالا بر روی میز قرار می‌گیرد؛ مگر اینکه سه نفر در بازی شرکت داشته باشند. در چنین حالتی برخی از بازیکنان یک کارت بیشتر از دیگران خواهند داشت که اهمیتی ندارد. آخرین کارت متعلق به هیچ کس نیست. خال این کارت تعیین کننده “خال پرداخت” است.

نحوه انجام بازی

مرحله اول

بازیکنانی که دارای آس، شاه، بی بی، سرباز و ده از خال پرداخت هستند، چیپ‌های مرتبط را از محفظه‌های مربوطه جمع آوری می‌کنند. اگر بازیکن شاه و بی بی خال پرداخت را داشته باشد، آن بازیکن محفظه مریج را در اختیار می‌گیرد. اگر بازیکنی هفت، هشت و نه خال پرداخت را داشته باشد، محتویات محفظه دنباله را برای خود به ارمغان می‌آورد.

در بسیاری از تقسیم‌های کارت هیچ کسی برنده محفظه‌های مریج یا دنباله نمی‌شود. در چنین حالتی چیپ‌‌ها در محفظه باقی می‌مانند و بازیکنان حتی اگر محفظه خالی نباشد به اضافه کردن چیپ‌‌های بیشتر به آن پیش از هر تقسیم کارت ادامه می‌دهند. اگر یک آس، شاه، بی بی، سرباز یا ده توسط دیلر به عنوان کارت خال پرداخت نشان داده شود، هیچ کس برنده محفظه مربوط به آن کارت نخواهد شد. در ادامه هم تقسیم کارت به نفر بعدی واگذار شده‌ و بازی به ترتیب قبل ادامه‌ می‌یابد.

مرحله دوم

در این مرحله بازیکنان بر روی اینکه چه کسی بهترین مجموعه کارت‌های هم رتبه را در اختیار دارد شرط بندی می‌کنند. فرآیند شرط بندی با عنوان پوکن شناخته شده است. هر ست چهارتایی (فور اف ا کایند) هر ست سه تایی (تری اف ا کایند) را می‌زند. هر ست سه تایی هم جفت (پیر) را می‌زند. مجموعه‌ای از کارت‌های با رتبه بالاتر، مجموعه‌ای از همان تعداد کارت با رتبه پایین‌تر را شکست می‌دهد. اگر دو بازیکن جفت‌هایی با یک رتبه داشته باشند، جفت حاوی کارت خال پرداخت برنده است. مثال: 8-8-8-8، K-K-K را می‌زند؛ این مجموعه کارت هم 9-9-9 را شکست می‌دهد. این کارت‌ها بی بی دل-بی بی خشت را می‌زند که این ست هم بی بی پیک-بی بی گشنیز را در صورتی که خشت یا دل خال پرداخت باشد، شکست می‌دهد.

توجه داشته باشید که تنها ترکیب‌هایی که در اینجا مجاز هستند جفت، سه و چهارتایی است. بهترین ترکیب هر بازیکن با دیگری مقایسه می‌شود. اگر دو جفت در دست خود دارید، تنها جفت بالاتر را به حساب می‌آورید. اگر یک تریپل (سه تایی) و یک جفت دارید، دست شما فقط با تریپل به حساب می‌آید. چیزی به نام “فول هاوس” در این بازی وجود ندارد. اگر همه کارت‌های شما دارای رتبه‌های مختلف هستند، به هیچ وجه مجاز به شرکت در پوکن نیستید.

با شروع از بازیکنی که در سمت چپ دیلر نشسته است در جهت عقربه‌های ساعت، افراد می‌توانند در صورتی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند شرط ‌بندی کنند، پاس بدهند؛ یا این که می‌توانند 1 یا چند چیپ را بر سر این که بهترین کارت‌ها را در اختیار دارند شرط ببندند. برای شرط بندی با هر مقداری که قصد دارید با آن شرط بندی کنید می‌گویید: “من یک پوک می‌کنم” یا “من سه پوک می‌کنم”.

در ادامه همان تعداد چیپ را در مرکز میز قرار می‌دهید. بازیکنان بعدی می‌توانند با شرط شما موافقت کرده یا اینکه با گذاشتن تعداد بیشتری چیپ آن را افزایش دهند؛ در غیر این صورت می‌توانند خارج شده و اصطلاحا فولد کنند. شرط بندی در اطراف میز برای هر تعداد دور لازم و تا زمانی که مبلغ شرط بندی بازیکنانی که در آن باقی مانده‌اند برابر شود، ادامه می‌یابد. وقتی از شرط‌ بندی خارج می‌شوید، چیپ‌‌هایی را که پیش از این در شرط قرار داده‌اید از دست خواهید داد.

وقتی شرط‌ها مساوی شدند، هر یک از بازیکنان باقی مانده، ترکیبی (جفت، تریپل یا کوارتت) را که روی آن شرط‌ بندی کرده‌اند نشان می‌دهند. دارنده بهترین ترکیب تمام چیپ‌های موجود در محفظه پوکن را در اختیار می‌گیرد.

اگر همه پاس بدهند، محتویات محفظه پوکن در جای خود باقی مانده و پیش از تقسیم کارت بعدی، دوباره به آن اضافه می‌شود.

اگر تنها یک بازیکن شرط بندی کند، یا اگر همه بازیکنان به جز یک نفر در طول شرط بندی از بازی خارج شوند، آنگاه تنها فرد موجود در بازی محفظه پوکن را برنده می‌شود. وی باید دست کم یک جفت را برای اثبات بر حق بودن خود به دیگران نشان دهد.

من به شخصه قوانین واضحی در مورد محدودیت‌های شرط بندی یا اینکه چه اتفاقی در زمانی که بازیکنان چیپ‌های کافی برای برابر کردن با شرط دیگر بازیکنان در اختیار ندارند، می‌افتد، ندیده‌ام. از آنجایی که پوک امروزه معمولاً به عنوان یک بازی خانوادگی و بدون پول بازی می‌شود، این کمبود اطلاعات اهمیت چندانی ندارد. با این حال اگر بازی بر سر پول انجام شود، منطقی است که سیستمی مشابه پوکر را اجرا کنید. به این ترتیب، اگر چیپ‌‌های کافی برای برابری با آخرین شرط ندارید، می‌توانید تمام چیپ‌‌های باقیمانده خود را شرط بندی کنید.

در پایان شرط ‌بندی، با همه کسانی که دست کم به اندازه شما شرط ‌بندی کرده‌اند، مسابقه خواهید داد. اگر برنده باشید از هر یک از آن‌ها مبلغی برابر با شرط خود دریافت می‌کنید. شما همچنین می‌توانید محتویات محفظه پوکن را نیز دریافت کنید. بازیکنانی که مبلغ بیشتری شرط بندی کرده‌اند در مقابل یکدیگر مسابقه خواهند داد. بهترین دست در میان آن‌ها برنده میزان باقی مانده از سهام خواهد شد.

مرحله سوم

برنده‌ پوکن (یا بازیکنی که در سمت چپ دیلر قرار می‌گیرد در صورت پاس دادن‌ دیگران) بازی را شروع می‌کند. وی می‌تواند هر کارتی را رو به بالا در مرکز تخته (در بالای محفظه مرکزی روی تخته) بازی کند. هر کسی که کارت بالاتر بعدی از همان خال را داشته باشد، آن را بازی می‌کند. این کار تا جایی ادامه می‌یابد که هیچ‌کس کارت بعدی را در دست خود نداشته‌ باشد (چون پیش از این بازی شده است یا به دلیل اینکه کارت خال پرداخت رو به بالا بوده‌ است).

شخصی که آخرین و بالاترین کارت دنباله را بازی کرده باشد دوباره شروع می‌کند. وی هر کارتی را که بخواهد بازی می‌کند و دوباره ورق‌ها به ترتیب صعودی در خال بازی می‌شوند. این کار تا زمانی ادامه می‌یابد که کارت‌های یک بازیکن تمام شود.

بازیکنی که زودتر از دیگران آخرین کارت خود را بازی می‌کند برنده مرحله سوم است. این بازیکن محتویات محفظه مرکزی را جمع آوری می‌کند؛ علاوه بر این هر یک از بازیکنان دیگر به ازای هر کارتی که هنوز در دست دارند یک چیپ به وی پرداخت می‌کنند.

پایان بازی

بازی معمولاً تا زمانی ادامه می‌یابد که چیپ‌های یک فرد تمام شود. اغلب این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که فردی 9 چیپ لازم را برای قرار دادن‌ روی تخته هنگام پخش کارت در اختیار نداشته‌ باشد. در ادامه بازیکنان باقی مانده چیپ‌های خود را می‌شمارند. برنده بازیکنی است که بیشترین چیپ را در اختیار داشته باشد. چیپ بدون مالک روی تخته باقی می‌ماند و کسی مالکیت آن را نخواهد داشت. به طور غالب چیپ‌های بدون مالک در محفظه‌های مریج و دنباله قرار دارند.

انواع

برخی به نحوی بازی می‌کنند که اگر دیلر یک آس، شاه، بی بی، سرباز یا 10 را به عنوان کارت مرکزی نشان داد، دیلر محفظه مربوطه را در اختیار بگیرد. در این صورت این محفظه‌ها همیشه توسط یک فرد برنده می‌شوند.

در برخی نسخه‌ها کارت پرداخت متعلق به بازیکنی است که در تقسیم کارت عادی نوبتش است.

برخی به نحوی بازی می‌کنند که امکان شرکت در پوکن حتی بدون داشن جفت، وجود داشته باشد. اگر هیچ یک از بازیکنان حاضر در مرحله نهایی مسابقه حتی یک جفت هم نداشته باشند، بالاترین تک کارت برنده می‌شود. در این حالت معمولاً از ترتیب خال‌ها به صورت گشنیز (بالا)، پیک، دل، خشت (پایین) استفاده می‌شود. در‌ این وضعیت جفت گشنیز هم صرف نظر از خال پرداخت برنده تساوی بین دو جفت می‌شود.

در صورت تمایل برای بازی با پول می‌توان برای هر چیپ ارزشی در نظر گرفت. در این حالت در پایان بازی هر چیپ بدون مالک  باید تا حد امکان به طور مساوی بین بازیکنان توزیع شود. هر کس با توجه به تعداد چیپ‌هایش و بر اساس سهام اولیه خود، پول دریافت کرده یا پول می‌پردازد.

ل‌پوک در قرن 18

خلاصه زیر بر اساس قوانین ل‌پوک (Le Poque) در Académie Universelle des Jeux، آمستردام، سال 1789، برای شما آورده‌ شده‌ است.

تفاوت این نسخه با بازی مدرن آلمانی به شرح زیر است:

1. ل‌پوک با یک بسته 36 کارتی انجام می‌شود که در زمان بازی با بیش از چهار نفر شامل کارت‌های شش نیز هست. در صورت حضور سه یا چهار بازیکن از بسته 32 کارتی مانند بالا استفاده‌ می‌شود.
2. تخته ل‌پوک تنها شش محفظه دارد: آس، شاه، بی بی، سرباز، ده، پوک.
3. در برخی قسمت‌های منبع گفته‌ شده‌ است که محفظه پنجم با “ده و نه” نماد گذاری می‌شود. این نشان دهنده این است که برای بردن‌ آن به هر دو کارت پرداخت نیاز دارید.
4. ل‌پوک در خلاف جهت عقربه‌های ساعت انجام می‌شود. شرط اول در مرحله دوم توسط بازیکن سمت راست دیلر انجام می‌شود.
5. فقط پنج کارت به هر بازیکن داده‌ می‌شود: دو کارت در یک زمان و سپس سه کارت در زمان بعدی. دیلر کارت بعدی را برای تعیین کارت پرداخت رو به بالا می‌گرداند. کارت‌های باقی‌مانده در یک پشته رو به پایین باقی می‌مانند و استفاده نمی‌شوند. در چنین روندی اغلب بازی در مرحله سوم زمانی که کارت بعدی مورد نیاز در قسمت پخش نشده بسته‌ باقی مانده باشد، متوقف می‌شود.
6. در صورتی که کارت خال پرداخت آس، شاه، بی بی، سرباز یا ده باشد، دیلر محفظه مربوطه را در اختیار می‌گیرد.
7. مرحله شرط ‌بندی پیش از اینکه بازیکنانی که کارت‌های خال مربوط به محفظه‌ها را دارند، میزان برنده خود را جمع‌آوری کنند، انجام می‌شود. محفظه پوک (پات پوک) به صورت معمول توسط بازیکنی که بهترین دست را در مرحله نهایی مسابقات داشته باشد، برنده خواهد شد. اگر همه به جز یک بازیکن از بازی خارج شوند، بازیکن باقی‌مانده می‌تواند پات پوک را حتی بدون داشتن جفت برنده شود.
8. هیچ محفظه‌ای برای مرحله سوم که در آن کارت‌ها مانند بازی مدرن بازی شوند وجود ندارد. بازیکنی که کارت‌هایش زودتر از دیگران تمام شود مانند بازی مدرن از دیگران چیپ دریافت می‌کند. علاوه بر این، بازیکنی که بیشترین کارت را در دست خود دارد باید همین تعداد چیپ را به دیگر رقبا پرداخت کند. این که در صورتی که دو بازیکن در بالاترین تعداد کارت مساوی شوند چه اتفاقی خوهد افتاد در منبع ذکر نشده است. بنا بر این است که این دو نفر به صورت مشارکتی پرداخت را انجام دهند.

پوک در قرن 19

توضیحات زیر که توسط دیوید پارلت ارائه شده است، بر اساس کتاب هافمن با عنوان Der Meister in Allen Kartenspielen است (هامبورگ 1873، چاپ اول 1810).

مرحله 1: از سه تا شش بازیکن، هر کدام یک سهم توافق شده را در هر یک از هفت قسمت از هشت قسمت تخته بازی با نماد آس، شاه، بی بی، سرباز، ده، مریج، دنباله و پوک قرار می‌دهند. پنج کارت از یک بسته‌ 32 یا 52 کارتی به هر شخص داده‌ می‌شود. کارت بعدی هم نمایان‌گر خال حکم خواهد بود. هرکسی که آس حکم را داشته باشد، برنده سهام محفظه “آس” می‌شود؛ در سایر بخش‌ها نیز چیپ‌ها به همین ترتیب تقسیم می‌شوند. سهام محفظه “مریج” توسط کسی که هم شاه و هم بی بی حکم را در دست خود داشته باشد، جدا از سهام بی بی و شاه به صورت جداگانه، برنده خواهد شد. “دنباله” هم به طور مشابه توسط دارنده حکم 7-8-9 برنده می‌شود. هر سهمی که برنده نداشته باشد به تقسیم کارت بعدی منتقل می‌شود.

مرحله 2: در ادامه سهام پوک بر سر این که چه کسی بهترین ترکیب را در اختیار دارد، هدف رقابت قرار می‌گیرد. در این بخش، یک کوارتت یک سه گانه، یک سه گانه یک جفت، و یک جفت یک دست بدون جفت، را می‌برد. در تساوی های کارت هم کارت بالاتر برنده خواهد بود. هر فرد در نوبت خود می‌تواند شرط بندی کرده یا فولد کند. اولین کسی که شرط می‌بندد این کار را با قرار دادن سهم در محفظه پوک و اعلام “من یک شرط می‌بندم” یا هر تعداد دیگری که مایل باشد، انجام می‌دهد. هر یک از افرادی که فولد نکرده‌اند می‌توانند در نوبت خود با پرداخت همین شرط باقی بمانند، آن را افزایش دهند (ریز) یا فولد کنند. پس از رونمایی بهترین دست برنده محفظه پوک می‌شود؛ جزئیات دقیق روند در این رقابت مبهم است.

مرحله 3: در نهایت، کارت‌ها به ترتیب در خال به سبک بازی‌های توقف (نیومارکت، میشیگان، و غیره) بازی می‌شوند. به بازیکنی که یک دنباله را پایان داده‌ و دنباله جدیدی را آغاز می‌کند توسط دیگر بازیکنان پرداخت می‌شود. اولین نفری هم که کارت‌هایش را تمام کند به ازای هر کارت باقی مانده در دست رقبایش سهم دریافت می‌کند.

نکته: بازی‌های سبک توقف تا پیش از قرن شانزدهم ظاهر نشده بودند. بر این اساس در اولین نسخه‌های پوکن فردی که زودتر به 31 می‌رسید سهام نهایی را برنده می‌شد.

مطالب مرتبط: معرفی، آموزش و بررسی بازی تریپولی (Tripoli)